მე-13 ნაწილი: სახელმძღვანელო ისლამის შესაცნობად

ღვთის შუამავალ მუჰამმედის მიერ მოხდენილი სასწაულები

ღმერთის ნებართვის ღვთის შუამავალ მუჰამმედს უამრავი სასწაული აქვს მოხდენილი. ამ სასწაულების მოწმე ბევრი ადამიანი იყო. მაგალითად: როდესაც ურწმუნოებმა მექქაში მუჰამმედს სასწაულის მოხდენა სთხოვეს, მან მათ მთვარის გაყოფა უჩვენა[1]. კიდევ უამრავი სასწაული მოახდინა და გადახდა თავს მუჰამმედ შუამავალს.

მუჰამმედის ცხოვრება

თუ მუჰამმედის ძველ ცხოვრებასა და უკვე როგორც ღვთის შუამავალის ცხოვრებას ერთმანეთს შევადარებთ, მივხვდებით, რომ იგი არ ყოფილა ცრუ შუამავალი, რომელიც ღვთის შუამავლობას სიმდიდრის, დიდების, სახელისა და ძალაუფლების მოსაპოვებლად იბრალებდა. სანამ ღვთის შუამავალი გახდებოდა, მუჰამმედი ფინანსურად უზრუნველად ცხოვრობდა. წარმატებულ და კარგი სახელის მქონე ვაჭარს, მუჰამმედს, დიდი შემოსავალი და უზრუნველი ცხოვრება ჰქონდა. ამ მისიის დაწყების შემდეგ, იგი ხელმოკლედ ცხოვრობდა. ამის დასამტკიცებლად, მისი ბიოგრაფიიდან რამდენიმე მაგალითს მოვიყვანთ:

აიშამ, მუჰამმედის ცოლმა თქვა: “ო, ჩემო ძმისწულო, ორ თვეში სამი ახალმთვარეობა ისე ჩაივლის, რომ ღვთის შუამავლის სახლებში ცეცხლს საჭმლის მოსამზადებლადაც არ ვანთებთ ხოლმე.” მისმა ძმისწულმა ჰკითხა: “ო, დეიდა, რითი იკვებებოდით?” მან უპასუხა: “ორი რამით: ფინიკითა და წყლით, მაგრამ ღვთის შუამავლის მეზობლებს მეწველი აქლემები ჰყავდათ და ისინი შუამავალს რძეს უგზავნიდნენ ხოლმე”.[2]

საჰლ იბნ საადიმ, მუჰამმედის ერთ-ერთმა თანამოაზრემ, თქვა: “ღვთის შუამავალ მუჰამმედს კარგი ფქვილისგან გამომცხვარი პური იმ დროიდან მოყოლებული, რაც ღმერთმა მას შუამავლობა დააკისრა, სიკვდილამდე არ უჭამია”.[3]

აიშამ, მუჰამმედის ცოლმა თქვა: “ლეიბი, რომელზეც ღვთის შუამავალს ეძინა, დამზადებული იყო ტყავისგან, რომელიც ფინიკის პალმის ფოთლებით იყო გატენილი”.[4]

ამარ იბნ ალ-ჰარეთმა, მუჰამმედის ერთ-ერთმა თანამოაზრემ თქვა, რომ გარდაცვალების შემდეგ, მუჰამმედს არც ფული დარჩენია და არც სხვა რამ, გარდა თავისი თეთრი ჯორისა და მიწისა, რომელიც უპოვრებს დაუტოვა.[5]

მუჰამმედი რთული ცხოვრებით ცხოვრობდა, მიუხედავად იმისა, რომ მთელი მუსულმანური განძი მის განკარგულებაში იყო. მის სიკვდილამდე არაბეთის ნახევარკუნძულის უდიდესი ნაწილის მოსახლეობა მუსულმანი იყო და მათ მისი მისიის დაწყებიდან თვრამეტი წლის შემდეგ გაიმარჯვეს.

შესაძლებელია, რომ მუჰამმედს შუამავლობა სტატუსის, დიდებისა და ძალაუფლების ხელში ჩაგდების მიზნით დაებრალებინა? დიდება და ძალაუფლება ყოველთვის კარგ საჭმელთან, ძვირფას ტანსაცმელთან, სასახლეებთან, ძალაუფლებასთან იგივდება. ჩამოთვლილთაგან ერთი მაინც თუ გააჩნდა მუჰამმედს? მისი ცხოვრებიდან მოგითხრობთ რამდენიმე მონაკვეთს, რომლებიც ამ კითხვებზე გიპასუხებთ.

მიუხედავად იმისა, რომ იგი შუამავალი, მასწავლებელი, სახელმწიფო მოღვაწე და მოსამართლე იყო, მუჰამმედი თავის თხას წველიდა[6], ტანსაცმელს იკემსავდა და თავის ფეხსაცმელს შეაკეთებდა ხოლმე[7]. არც სახლის საქმეს თაკილობდა[8] და ავადმყოფი ღარიბი ხალხის სანახავად[9] დადიოდა. იგი თავის თანამოაზრეებს ქვიშის გატანასა და არხების გაყვანაშიც ეხმარებოდა[10]. მისი ცხოვრება უბრალო და მოკრძალებული იყო. მუჰამმედი მის მიმდევრებს უყვარდათ, პატივს სცემდნენ და ენდობოდნენ. მაგრამ იგი მაინც ამტკიცებდა, რომ თაყვანი მისთვის კი არა, ღმერთისთვის უნდა ეცათ. ანასის, მუჰამედის ერთ-ერთი თანამოაზრის სიტყვით, გამოჩენისთანავე, ხალხს იგი კერპად არ დაუსახავს, იმიტომ, რომ სხვა ადამიანებისგან განსხვავებით იგი ასეთ რამეებს ვერ იტანდა.[11] მაგრამ სანამ ისლამი წარმატებას ჰპოვებდა, მუჰამმედი და მისი თანამოაზრეები უამრავ ტანჯვა-წამებას, დევნასა და შევიწროებას განიცდიდნენ. ამ დროს მან ერთი საინტერესო შემოთავაზება მიიღო. მრავალღმერთიანი წინამძღოლების გამოგზავნილი ოტბა მასთან მივიდა და უთხრა: “თუ ფული გინდა, იმდენ ფულს შეგიგროვებთ, რომ ჩვენ შორის ყველაზე მდიდარი კაცი იქნები. თუ წინამძღოლობა გინდა, ჩვენს წინამძღოლად აგირჩევთ და უშენოდ არაფერს გადავწყვეტთ. თუ მეფობა გინდა, ჩვენს მეფედ გაკურთხებთ...” მუჰამმედს ამ ყველაფრის სანაცვლოდ ერთი რამ მოეთხოვებოდა - შეეწყვიტა ხალხის ისლამისკენ და ღმერთის თაყვანისცემისკენ მოწოდება მოკავშირის გარეშე.

ნუთუ ამ შემოთავაზებას არ დათანხმდებოდა ის ადამიანი, რომელიც გამდიდრებას ლამობდა? მუჰამმედი თუ დაფიქრდა მაინც ამ წინადადებაზე? თუ ამ წინადადებაზე უარი იმიტომ თქვა, რომ უფრო კარგ და ხელსაყრელ შემოთავაზებას ელოდა? აი, რა უპასუხა მან: „ღვთის სახელით, ყველაზე მწყალობლის, ყველაზე შემბრალებლის“ და მან ოტბას ყურანის 41-ე სურის სტრიქონები[12] გაუმეორა. ქვემოთ რამდენიმე ეს სტრიქონია მოყვანილი:

“41/1. ჰა. მიმ.

2. ზეგარდმოვლენილია მოწყალისგან, მწყალობლისგან

3. წიგნი, რომლის აიათები განიმარტა ვრცლად არაბულ ენაზე, ყურანად მცოდნე ხალხთათვის,

4. ხარებად და შეგონებად. მაგრამ ზურგი აქცია უმრავლესობამ მათგან, უკვე ვერღა შეისმენენ.” (ყურანი, 41-ე სურა; 1:4 მუხლები)

მეორედ ხალხის ისლამისკენ მოწოდებაზე უარის თქმა, მუჰამმედს თავისმა ბიძამ სთხოვა. რაზეც მან უპასუხა: „ღმერთის სახელს ვფიცავ, ო, ძია! მარჯვენა ხელში მზე რომ დამაკავებინონ, მარცხენაში კი მთვარე, ამ საქმიანობას (ხალხის ისლამისკენ მოწოდებას) მაინც არ შევწყვეტ. მე არასოდეს დავნებდები, სანამ ღმერთი არ გაიმარჯვებს ან არადა ამ მიზნით დაცვისას გავნადგურდები“[13]. მუჰამმედს და რამდენიმე მის მიმდევარს 13 წლის მანძილზე არა მხოლოდ ავიწროებდნენ, არამედ რამდენჯერმე მუჰამმედის მოკვლაც სცადეს. ერთხელ მისი მოკვლა ისეთი უზარმაზარი ლოდის თავში ჩარტყმით უნდოდათ, რომლის აწევაც კი ძნელი იყო[14]. მეორედ კი მის მოკვლას საკვების მოწამვლით შეეცადნენ[15].

რატომ ცხოვრობდა იგი უბრალოდ მას შემდეგ, რაც მტრებზე გამარჯვება მოიპოვა? რა ახსნა მოეძებნება იმ კეთილშობილებას, რომელსაც იგი ცხოვრების მწვერვალში ყოფნისასაც ავლენდა და ამბობდა, რომ ეს წარმატება ღვთის დამსახურება იყო და არა მისი ნიჭის? ნუთუ ეს ყველაფერი ძალაუფლებაზე მონადირე თვითკმაყოფილ ადამიანს ახასიათებს?

---

[1] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #3637, და სახიხ მუსლიმში, #2802.

[2] იხილეთ: სახიხ მუსლიმში, #2972, და სახიხ მუსლიმში, #2567.

[3] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #5413, და ალ-თირმიზში, #2364.

[4] იხილეთ: სახიხ მუსლიმში, #2028, და სახიხ ალ-ბუხარიში, #6456.

[5] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #2739, და მოსნად აჰმადში, #17990.

[6] იხილეთ: მოსნად აჰმადში, #25662.

[7] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #676, და მოსნად აჰმადში, #25517.

[8] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #6763, და ალ-თირმიზში, #23706.

[9] იხილეთ: ინ მოვატა მალეკში, #503.

[10] იხილეთ: სახიხ ალ-ბუხარიში, #3034, საჰიდ მუსლიმში, #1803, და მოსნად აჰმადში, #18017.

[11] იხილეთ: მოსნად აჰმადში, #12117, და ალ-თირმიზში, #2754.

[12] ალ-სერაჰ ალ-ნაბავეიაჰი, იბნ ჰეშამი, I ტომი, გვ. 293-294.

[13] ალ-სერაჰ ალ-ნაბავეიაჰი, იბნ ჰეშამი, I ტომი, გვ. 265-266.

[14] ალ-სერაჰ ალ-ნაბავეიაჰი, იბნ ჰეშამი, I ტომი, გვ. 298-299.

[15] იხილეთ: ალ-დარემეიში; #68, და აბუ-დავუდში; #4510.