12 October 2021

2. ქვეყნების ჰუქმები - ამგვარი დაყოფის შესახებ დალილები

 უნდა ვიცოდეთ, რომ ქვეყნების დაყოფა, როგორც წინა, ასევე მომდევნო თაობის სწავლულების ერთხმიანი აზრია (იჯმა). ასევე, როგორც იბნ თაიმიიამ თქვა, იჯმა უნდა ეყრდნობოდეს ყურანსა და სუნნეთს.[1]

ა) არგუმენტები ყურანიდან:

„14/13. და რომელთაც უარყვეს, უთხრეს თავიანთ შუამავალთ: ‘თქვენ, უთუოდ, გაგაძევებთ ჩვენი მიწიდან ან, უთუოდ, ჩვენს რწმენას უნდა დაუბრუნდეთ.’“

„7/88. და თქვეს თავკაცნმა მისი ხალხიდან, რომელნიც ქედმაღლობდნენ: უთუოდ, ჩვენი სოფლიდან გაგაძევებთ შენაც, შუ’ეიბ, და რომელთაც ირწმუნეს შენთან ერთად, ან უსათუოდ უნდა დაუბრუნდეთ ჩვენს რჯულს.“

„არდინაა“ და ყარიეთინაა“ - სიტყვები, რომლებიც ნიშნავს „ჩვენი ქვეყანა“. სიტყვებთან დაკავშირებული ნაცვალსახელი „ნაა“ კუთვნილებაზე მიანიშნებს. ამ ორი სიტყვით კი ნაგულისხმევია ქვეყანა, რომელიც ქააფირების ხელშია, სადაც მათი ნებართვები და აკრძალვები მოქმედებს. ყოველივე ამის გამო, შუამავლებს ემუქრებოდნენ. ზუსტად ეს არის ქუფრი ქვეყნის თვისებაც.

„4/97. უეჭველად, როცა ანგელოზებმა მიიბარეს ისინი, რომელნიც საკუთარ თავს ვნებდნენ , შეეკითხნენ: რითი იყავით დაკავებული ? მიუგეს: უძლურნი ვიყავით მიწაზე ! უთხრეს: განა არ იყო ალლაჰის მიწა იმდენად ვრცელი, რომ სხვაგან გადასახლებულიყავით ? აი ისინი, რომელთა თავშესაფარი ჯოჯოხეთია. და რა საძაგელი თავშესაფარია?!“

60/10. ჰეი თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! როცა მოვლნენ თქვენთან მორწმუნე გადმოსახლებული ქალები, მაშინ გამოსცადეთ ისინი. ალლაჰი უკეთ უწყის მათ რწმენას. ხოლო თუ დარწმუნდით, რომ მორწმუნენი არიან, მაშინ არ მიუბრუნოთ ისინი ურჯულოებს.“

8/72... და რომელთაც ირწმუნეს და არ გადასახლებულან, მოვალენი არ ხართ დაიცვათ, ვიდრე არ გადასახლდებიან...“

ეს აიათები, რომლებიც ჰიჯრათზე (გადასახლებაზე) საუბრობს, აშკარა დალილია იმისა, რომ ქვეყანა ორ ნაწილად - დარულ ისლამად და დარულ ქუფრად იყოფა, რადგან შარიათში ჰიჯრათის ზოგადი მნიშვნელობით გამოყენების დროს, დარულ ქუფრიდან დარულ ისლამში გადასახლება იგულისხმება.

“7/145…მე კი მალე გაჩვენებთ ცოდვილთა სამყოფელს.”

ბ) არგუმენტები სუნნეთიდან:

ჰადისები, რომლებიც ჰიჯრათზე საუბრობს და ქვეყნების ორ ნაწილად დაყოფაზე მიგვითითებს. წინა აბზაცებში გამოყენებული ჰადისიც შეგვიძლია ამის არგუმენტად მოვიყვანოთ. ასევე, შემდეგი ჰადისიც:

„ყოველი მუსლიმანი სხვა რომელიმე მუსლიმანისთვის ჰარამია. ისინი ძმები არიან, რომლებმაც ერთმანეთს უნდა დაეხმარონ. ალლაჰი არცერთ ქმედებას არ მიიღებს გამუსლიმანებული მუშრიქისა მანამ, სანამ მუშრიქებს არ მიატოვებს და მუსლიმანებს არ შეუერთდება.“[2]

ჰიჯრათის (გადასახლების) ვააჯიბობის (აუცილებლობის) შესახებ გადმოცემული ამ ჰადისებთან ერთად, ქვეყნების შესახებ არგუმენტები, რომლებიც დაყოფაზე მიუთითებს, შემდეგია:

გადმოცემულია იბნ ომარისგან (რადიალლაჰუ ‘ანჰ): „შუამავალმა მტრის ქვეყანაში ყურანით წასვლა აკრძალა.„[3]

იბნ აბბასისგან გადმოცემულ „რაჯმ“-ის შესახებ გრძელ ჰადისში გადმოცემულია: „მედინამდე მოიცადე, რადგან იქაურობა ჰიჯრათისა და შუამავლის სუნნეთის ქალაქია.“[4]

„ნასაის“ სახიხში, იბნ აბბასისგან გადმოცემული სიტყვა: „შუამავალი, აბუ ბაქრი და ომარი მუჰაჯირები იყვნენ, რადგან ისინი მუშრიქებისგან განშორდნენ. მუჰაჯირები ენსარებიდანაც იყვნენ, რადგან მედინა ერთ დროს შირქის ქალაქი იყო და ისინი „აქაბეს ღამეს“ შუამავალთან მივიდნენ.“

აბუ ჰურაირა ჰიჯრათის შესახებ ჰადისში ამბობს: „შუამავალს მოსვლის დროს ვუთხარი: ‘გრძელი და დამღლელი ღამე იყო, თუმცა ქუფრის ქალაქისგან გადამარჩინა.’“

მოგზაურობის დროს მონა გამექცა. შუამავალთან მივედი და შევფიცე. განშორებას ვაპირებდი როცა მონა უცებ მოვიდა. შუამავალმა თქვა: ‘ჰეი აბუ ჰურაირა, ეს შენი მონაა?“ ვუპასუხე: „ალლაჰის კმაყოფილებისთვის ის თავისუფალია.“ ვუთხარი და ის გავათავისუფლე.“[5]

ასევე, აიშასგან გადმოცემულ ჰადისშიც ამის მაგალითია: გადმოცემის მიხედვით, არაბი ტომებიდან ერთ-ერთს შავკანიანი მონა ჰყავდა. ის გაათავისუფლეს, თუმცა მათთან ერთად რჩებოდა. გვიამბო: ‘გოგო მოვიდა, რომელსაც მოწითალო ქსოვილი თან ჰქონდა. ის ერთ ადგილას დადო ან დაუვარდა. ჩიტს ხორცი ეგონა და აიტაცა. მოსაძებნად გაეშურეს, თუმცა ვერ იპოვეს და მე ქურდობაში დამადანაშაულეს.’ აიშამ თქვა: ‘გამოძიება დაიწყეს. უფრო მეტიც, ჯარიას სასირცხო (ავრეთი) ადგილიც კი შეამოწმეს.’ ჯარიამ თქვა: ‘ვალლაჰი ჯერ კიდევ მათთან ერთად ვიყავი, როცა ჩიტი მოფრინდა და გატაცებული ქსოვილი მათ შორის გააგდო.“ ვთქვი, რომ: „აი ის, რასაც მაბრალებდით. შორს ვარ მისგან (ქურდობისგან).“ შუამავალთან მივიდა და მუსლიმანი გახდა. აიშამ თქვა: „მესჯიდში ერთი კარავი იყო. ჩემთან მოდიოდა და ვსაუბრობდით. ყოველ მოსვლისას ამბობდა: ‘ქსოვილის დღე საოცარი დღე იყო, მან მე ქუფრი ქალაქისგან გადამარჩინა.[6]

ზემოთ მოყვანილი არგუმენტები მიუთითებს, რომ ქვეყნები იყოფიან ორ ჯგუფად: დარულ ისლამად და დარულ ქუფრად, ასევე ის, რომ დარულ ქუფრისგან დარულ ისლამში გადასახლება ვააჯიბია. უფრო მეტიც, ასეთი ქვეყნების შესახებ ყურანსა და სუნნეთში განსხვავებული სიტყვებია გადმოცემული. მაგ. „დარულ-ფასიყიინ“ - ფასიყების ქვეყანა, „არდუ’ლ-ადუვვ“ - მტრის ქვეყანა, „დარულჰიჯრა ვა’ს-სუნნა“ - ჰიჯრეთისა და სუნნეთის ქვეყანა, „დარუშ-შირქ“ - შირქის ქვეყანა, „დარულ ქუფრ“ - ქუფრის ქვეყანა. ეს ყველაფერი არგუმენტია მათთვის, ვინც აცხადებს, რომ ქვეყნების ორად დაყოფა სწავლულების იჯთიჰადია (დამოუკიდებელი/პირადი შეხედულება) და არა იჯმა.



[1] მეჯმუუ’ლ-ფათავა, 7/39.

[2] გადმოგვცემს ნასაი სახიხი გზით, ბეჰზ იბნ ჰუქეიმ.

[3] მუთთეფექუნ ‘ალეიჰ

[4] ბუხარი, ჰადისის N: 6830.

[5] ბუხარი, 4393.

[6] ბუხარი, 349.