რეჯების თვის შესახებ გამოგონილი ჰადისები: მე-3 (ბოლო) ნაწილი

აქამდე მოცემული გამოგონილი ჰადისები ამით არ სრულდება. მსურველს სრული ვერსია შეუძლია ჩვენს მიერ მოყვანილ წყაროებში იხილოს.

ზემოთ მოცემული ინფორმაციის საფუძველზე არ უნდა ვიფიქროთ ის, რომ რეჯების მთვარე ჩვეულებრივი ან უმნიშვნელო მთვარეა. ეს მთვარე აკრძალული ოთხი მთვარიდან ერთ-ერთია. ამ თვეებში ბრძოლა აკრძალულია.

ჰარამი თვეების შესახებ უზენაესი ალლაჰი ბრძანებს:

„9/36. უეჭველად, თორმეტი (1) (ერთი წელი) თვეა თვეთა რიცხვი ალლაჰის წინაშე, ალლაჰის წიგნში (2) (ლევჰი მაჰფუზში), ცათა და დედამიწის გაჩენის დღიდან. მათგან ოთხი თვე ნაკრძალია (3) (ესენია: ზულყეღდე, ზულჰიჯჯე, მუჰარრემი და რეჯები.). სწორედ ესაა ჭეშმარიტი სარწმუნოება. მაშ, ნუ მოექცევით ამ თვეებში უსამართლოდ თქვენს სულს...“

„2/217. გეკითხებიან ისინი აკრძალულ თვეში ომის შესახებ, უპასუხე: ბრძოლა აკრძალულ თვეში დიდი ცოდვაა, ალლაჰის გზიდან გადახვევაა, ურწმუნოება მის მიმართ და მესჯიდი ჰარამის მიმართ, იქ მცხოვრებთა განდევნა კიდევ უფრო დიდი ცოდვაა ალლაჰის წინაშე, რამეთუ საცდური უარესია, ვიდრე კვლა! ხოლო ისინი არ შეწყვეტენ თქვენთან ბრძოლას, სანამ არ გადაგიყვანებენ თქვენი რწმენიდან, თუკი შეძლებენ ამას. და თუ რომელიმე თქვენგანი განეშორება თავის სარწმუნოებას და მოკვდება ურწმუნოდ, ასეთებს ამაოებად ექცევათ ამქვეყნიური და იმქვეყნიური ცხოვრება; აი, ცეცხლის ბინადარნი, ისინი იქ სამუდამოდ დარჩებიან.“

„5/2. ჰეი თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! არ არის ნებადართული ალლაჰის ნიშნები და არც ნაკრძალი თვე (1) (ომი ამ თვეში), და არც ზვარაკი (2) (შესაწირი პირუტყვი), და არცა აქლემნი კისერსაბმელით; და არცა უსაფრთხო სახლში (მექაში) მიმავალთათვის, რომელნიც უფლისგან მადლსა და მწყალობლობას მიელტვიან...“

სხვა აიათში ალლაჰი გვამცნობს, რომ მის მიერ დაწესებულ სიმბოლოებს პატივი უნდა მივაგოთ, რაც გულში არსებულ ღვთისმოშიშობაზე მიუთითებს.

„22/32. აი ასე! და ვინც განადიდებს ალლაჰის რიტუალურ სიმბოლოებს, ეს ხომ გულითადი ღვთისმოშიშობაა.“

როგორც აიათებშია მოცემული, რეჯების თვეც ალლაჰის სიმბოლოებიდან ერთ-ერთია. ამის შესახებ ერთ-ერთ ჰადისში ნათქვამია:

აბუ ბაყრა (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ალლაჰის შუამავლისგან (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) გადმოგვცემს: „დრო (თვისა და დღეების ანგარიში) იმ მდგომარეობას დაუბრუნდა, რაც ალლაჰის მიერ ცისა და მიწის შექმნის დღეს იყო. ერთი წელი თორმეტი თვეა. მათგან ოთხი კი, ჰარამი თვეებია. სამი ერთმანეთის მიყოლებითაა (ზილყაღდე, ზილჰიჯჯე, მუჰარრემ), მეოთხე კი, ‘ჯუმადიეე’-სა და ‘შაბანის’ შორის არსებული ‘მუდარების’ რეჯების მთვარეა.“[1]

როგორც აიათებიდან და ჰადისიდანაა ცნობილი, რეჯების თვე მნიშვნელოვანი მთვარეა, რაც შესაბამისად გატარებას/შეფასებას მოითხოვს, თუმცა არა ისე, როგორც ზემოთ მოცემული, ჩვენს რელიგიაში არ არსებული ჰადისებითაა ცნობილი. ღვთისმსახურებები მხოლოდ და მხოლოდ აიათებიდა და სარწმუნო ჰადისების მეშვეობით დგინდება. რეჯების მთვარეში განსაკუთრებული ღვთისმსახურებების შესრულება არც აიათში და არც სარწმუნო ჰადისებშია მოცემული.

რაც ალლაჰის შუამავლისგან (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) ვიცით არის ის, რომ მარხვისთვის განკუთვნილი სუნნეთი დღეები ორშაბათი, ხუთშაბათი და ისლამური კალენდრის მიხედვით მე-13, მე-14 და მე-15 დღეებია. ამ დღეებში მარხვის გაგრძელება რეჯების მთვარეშიც შესაძლებელია. საჭიროა ის, რომ სუნნეთ დღეებში მარხვა ზემოთ მოცემულ გამოგონილ ჰადისებში არ ავურიოთ. ჩვენი მთავარი სათქმელი არის ის, რომ მხოლოდ და მხოლოდ რეჯების მთვარისთვის განსაკუთრებული მარხვა და რომელიმე ღვთისმსახურება არ არსებობს.

---

[1] ბუხარი, ბედ’ულ-ჰალყ, 2, თაფსირ 9/8.

კითხვის გაგრძელება

რეჯების თვის შესახებ გამოგონილი ჰადისები: მე-2 ნაწილი

შევქანიმ თავის ნაწარმოებში, რომლის სახელია „ალ-ფევააიდუ’ლ-მეჯმუუა“, რეჯების თვის შესახებ გამოგონილი ჰადისები შემდეგნაირად გაანაწილა:

1.    „რეჯების თვე ალლაჰის, შა’ბანის ჩემი, რამაზნის კი, ჩემი უმმეთის მთვარეა. ის, ვინც რეჯების მთვარეში ორ დღეს მარხვაში გაატარებს, ორჯერ მეტი მადლი მიეცემა. თითო მადლის სიდიდე დედამიწაზე არსებული მთების მსგავსია.“[1]

ამის შესახებ შევქანი ამბობს: „ეს ჰადისი გამოგონილია. ჰადისის გადმომცემთა ჯაჭვში აბუ ბექირ ბინ ჰასან ან-ნაყყაშია, რომელსაც ჰადისების გამოგონებაში აქვს ბრალი წაყენებული. ალ-ყისააიი კი, უცნობია. ამ ჰადისს სუიუტი, აბუ საიდ ალ-ჰუდრისგან (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) გადმოგვცემს.“[2]

2.    „ის, ვინც რეჯების მთვარეში სამ დღეს იმარხებს, მისთვის ერთი თვის ნამარხის მადლი დაეწერება. ვინც შვიდ დღეს იმარხებს, ალლაჰი მისთვის ჯოჯოხეთის შვიდივე კარს დახურავს. ვინც რვა დღეს იმარხებს, ალლაჰი მისთვის სამოთხის რვა კარს გახსნის. ის ვინც რეჯების მთვარის ნახევარს მარხვაში გაატარებს, განკითხვის დღეს ალლაჰის წინაშე დაკითხვა ძალიან მარტივი იქნება.“

დადასტურებულია ის, რომ ამ ჰადისის გადმომცემებიდან ‘აბაანი’ ჰადისის გადმომცემი არ არის. ხოლო ‘ამრ ბინ ალ-აზჰარი კი, ჰადისის გამომგონებელია.“[3]

სხვა გზით ჰადისს ჰუსეინ ბინ ულვაანი მამამისისგან გადმოსცემს, თუმცა დადასტურებულია, რომ ჰუსეინ ბინ ულვაანი ჰადისის გამომგონებელია.[4]

3.    „უეჭველად, რეჯების მთვარე ყველაზე დიდი მთვარეა. ვინც ამ თვეში ერთ დღეს მარხვაში გაატარებს, მას ათასი წლის მარხვის მადლი დაეწერება.“[5]

ამ ჰადისის გაგრძელება „ალ-ლეაალი’ლ-მასნუუა“-ში შემდეგნაირადაა:

„... ის, ვინც რეჯების მთვარეში ორ დღეს მარხვაში გაატარებს, მას ორი წლის მარხვის მადლი დაეწერება. ვინც სამ დღეს მარხვაში გაატარებს, მას სამი წლის მარხვის მადლი დაეწერება. ვინც ამ თვეში შვიდ დღეს მარხვაში გაატარებს, მაშინ მისთვის ჯოჯოხეთის კარები დაიკეტება. ვინც რეჯების თვეში რვა დღეს მარხვაში გაატარებს, მისთვის სამოთხის რვავე კარი გაიხსნება და რომელი კარიდანაც მოისურვებს იმ კარიდან შევა. ვინც რეჯების მთვარეში თხუთმეტ დღეს მარხვაში გაატარებს, მისი ცუდი საქმეები კარგად გადაიქცევა და ციდან შეძახილი გაისმება: „დღემდე რაც კი გააკეთე ალლაჰმა გაპატია, ამის შემდეგ ყველაფერი ახლიდან დაიწყე“. ის, ვინც უფრო მეტ დღეს მარხვაში გაატარებს, ალლაჰიც მას უფრო მეტს მისცემს.“

ჰადისის შესახებ სუიუტი ამბობს, რომ საჰიჰი არ არის. ასევე აღნიშნავს, რომ გადმომცემთა ჯაჭვში მოცემული ჰარუნ ბინ ანთერე ჰადისების გამომგონებელია.“[6]

4.    „ის, ვინც რეჯების მთვარეში ერთ დღეს მარხვაში გაატარებს, მისი ნამარხი ერთი თვის ნამარხის ტოლფასი იქნება.“

ამ ჰადისის გადმომცემებს შორის ალ-ფურაატ ბინ ას-სააიბია, რომლის ჰადისებიც უარყოფილია.[7]

5.    „ვინც რეჯების თვეში ერთ დღეს მარხვაში გაატარებს, ალლაჰი მას სამოთხის საკვებს მიართმევს.“

ჰადისი გამოგონილია იმ მიზეზით, რომ გადმომცემებში ჰაფს  ბინ მუჰაარიყია.[8]

6.    „რეჯების მთვარეში ალლაჰს პატიება სთხოვეთ, რადგან ამ თვეში ალლაჰს ყოველ საათში ვიღაც ჯოჯოხეთიდან გამოჰყავს.“[9]

7.    „რეჯების მთვარეში ისეთი დღე არის, რომ ამ დღეს მარხვაში ვინც გაატარებს, ასი წლის ნამარხის მადლი დაეწერება.“[10]

8.    „ჰეი ადამიანებო! დიდი რეჯების თვე თქვენთანაა. ამ თვეში სიკეთე გამრავლდება, ვედრებანი მიღებული იქნება და პრობლემები გაუქმდება.“

აცხადებენ, რომ ეს სიტყვები ალლაჰის შუამავალმა (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) რეჯების მთვარის დადგომამდე, პარასკევ დღეს ჰუტბეზე წარმოთქვა, თუმცა ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე ცნობილია, რომ ეს ჰადისი გამოგონილია.[11]

9.    „რეჯების მთვარის სხვა მთვარესთან შედარებით უპირატესობა იგივეა, რაც ყურანის სხვა წიგნებზე უპირატესობა.“[12]

10. „ალლაჰმა ნუჰ შუამავალს (‘ალეისალამ) გემის აშენება რეჯების თვეში უბრძანა. ამასთან ერთად მორწმუნეებს ამ თვის მარხვაში გატარებაც უბრძანა.“[13]

---

[1] მუჰამმედ ბინ ალი აშ-შევქაანი, ალ-ფევააიდუ’ლ-მეჯმუუა ფი’ლ-ეჰაადიისიი’ლ-მევდუუა, დამმოწმებელი: აბდურრაჰმან ბინ იაჰია ალ-მუალლიმიი ალ იემაანიი, მე-2 გამოცემა, ალ-მექთებუ’ლ-ისლაამიი, 1392 ჰჯ., გვ: 100. ასევე, ეს ჰადისი შეგიძლიათ იხ: აჯლუუნიი, იგივე ნაწარმოები, ტ: 1, გვ: 423-424, ჰადისის №: 1358.

[2] შევქაანიი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 100.

[3] ჯელაალუდდიინ აბდურრაჰმაან ას-სუიუტი, ელ-ლეაალი’ლ-მასნუაა ფი’ლ-ეჰაადისი’ლ-მევდუუა, დამმოწმებელი: აბუ აბდურრაჰმან სალააჰუდდიინ ბინ მუჰამმედ ბინ უვეიზა, დაარუ’ლ-ქუთუბი’ლ-ილმიიე, მე-3 ტომი, ბეირუთი, 1996, ტ: 2, გვ: 97; შევქაანიი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 100.

[4] სუიუტი, იგივე ნაწარმოები, იგივე ადგილი; ებუ’ლ-ჰასენ ალი ბინ მუჰამმედ ბინ არრააყ ელ-ყინაანი, თენზიიჰუ’შ-შერიაათი’ლ- მერფუუა ანი’ლ-აჰბაარი’შ-შენიიათი’ლ-მევდუუა, დამმოწმებელი: აბდულვაჰჰაბ ბინ აბდულლატიფ, აბდულლაჰ მუჰამმედ ეს-სიდდიყ, მე-2 გამოცემა, დაარუ’ლ-ყუტუბი’ლ-ილმიიე, მე-2 ტომი, ბეირუთი, 1981, ტ: 1, გვ: 152; შევქანი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 100.

[5] შევქაანიი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 101.

[6] სუიუტი, იგივე ნაწარმოები, ტ: 2, გვ: 98; იბნ არრააყ, თენზიიჰუ’შ-შერიია, ტ: 1, გვ: 152; შევქაანიი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 101.

[7] სუიუტი, იგივე ნაწარმოები, იგივე ადგილი; იბნ არრააყ, იგივე ნაწარმოები, ტ: 1, გვ: 153; შევქანი, იგივე ნაწარმოები, იგივე ადგილი.

[8] სუიუტი, იგივე ნაწარმოები,, ტ: 2, გვ: 99; შევქანი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 101.

[9] შევქაანიი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 439.

[10] შევქანი, იგივე ადგილი.

[11] იბნ არრააყ, იგივე ნაწარმოები, ტ: 1, გვ: 163-164; შევქანი, იგივე ადგილი.

[12] შევქანი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 440. ასევე იხ: იბნ არრააყ, იგივე ნაწარმოები, ტ: 1, გვ: 160-161; აჯლუუნიი, იგივე ნაწარმოები, ტ: 2, გვ: 85, ჰადისის №: 1824.

[13] შევქანი, იგივე ნაწარმოები, გვ: 440.

კითხვის გაგრძელება

რეჯების თვის შესახებ გამოგონილი ჰადისები: 1-ი ნაწილი

კიდევ ერთხელ ვუახლოვდებით გავრცელებულ სამ თვეს, რომელიც ჩვენს საზოგადოებაში „უჩაილარების“ სახითაა ცნობილი. ესენია: რეჯების, შაბანისა და რამაზნის თვეები. ამ თვეებთან დაკავშირებით ხალხში გავრცელებულია ჰადისები, რომლებიც განსაზღვრულ/დაწესებულ დღეებისა და ღამეების შესახებაა. ჰადისებიდან ზოგი საჰიჰი (სარწმუნო), ზოგი სუსტი და სამწუხაროდ ზოგიერთი კი, გამოგონილია. მსგავსი სიტუაციის დროს ხალხმა გამოგონილი ჰადისი მიიღო ისე, თითქოს ის საჰიჰი იყოს. ახლა კი, წარმოგიდგენთ იმ გამოგონილ ჰადისებს, რომელიც ხალხის მიერ საჰიჰად/სარწმუნოდ, ხოლო სწავლულების მიერ კი, გამოგონილად/ცრუდ არის მიჩნეული.

სამი თვიდან პირველი რეჯების მთვარეა, რის გამოც ამ თემაში მხოლოდ და მხოლოდ რეჯების მთვარის შესახებ გამოგონილ ჰადისებზე ვისაუბრებთ. ამ თემის გამოსაკვლევად სწავლულების მიერ აღიარებული ნაწარმოებები გამოვიყენეთ. ესენია: იბნ ყაიიმ ალ-ჯავზიი (ალ-მენაარუ’ლ-მუნიიფ), იმამ სუიუტი (ალ-ლეაალი’ლ-მასნუუა), იბნ არრაყ (თენზიიჰუ’შ-შერიია), აჯლუუნი (ქეშფუ’ლ-ჰაფაა), შევქანი (ალ-ფევააიდუ’ლ-მეჯმუუა).

პირველ რიგში მსგავსს და აგრეთვე სხვა საკითხის შესახებ გამოგონილი ჰადისების ნიშან-თვისებებს თვალი გადავავლოთ:

·         ზოგიერთ დღესა და ღამეებში შესასრულებელი ნამაზების შესახებ ჰადისები გამოგონილია. მაგ: კვირა დღეს და ღამეს, ორშაბათ დღეს და ღამეს, კვირის სხვა დღე-ღამეს (მხოლოდ და მხოლოდ ამ დღეებისთვის განსაკუთრებული) შესასრულებელი ნამაზების შესახებ ჰადისები ამათთაგანია.[1]

·         რეჯების თვის პირველ პარასკევ (ჯუმა) დღეს შესასრულებელი ‘რეღაიბის“ ნამაზი და ამ თვის სხვა ღამეებში შესასრულებელი ნამაზების შესახებ ჰადისები გამოგონილია. ყველა მათგანი სიცრუე და ალლაჰის შუამავალზე (სალლალლაჰუ 'ალეიჰი ვა სალლამ) ცილისწამებაა.[2]

როგორც აჯლუუნიმ თქვა „ნუ მოგატყუებთ ჰადისების ისეთ წიგნებში: „ყუუთუ’ლ-ყულუუბ“, „იჰიააუ ულუუმიდდიინ“, „თეფსიირ სა’ლებიი“... გადმოცემა/არსებობა, რომელიც ‘თასავვუფ’-ის (სუფისტების) კუთხითაა მიმართული.“[3]

ამის შემდეგ, აჯლუუნი ამბობს: „თუნდაც ის, რომ იმამ ღაზალისა და აბუ ტალიბ ალ-მაყყის ნაწარმოებებში (იჰიიაუ ულუუმიდდიინ და ყუუთუ’ლ-ყულუუბ) მსგავსი ჰადისებია მოცემული, ამ საკითხის მიმართ ჰადისის იმამებთან არცერთი საჰიჰი ჰადისი არ მოიძებნება, რადგან სუნნეთი მათი (ნაწარმოების ავტორების) სიტყვით კი არა, არამედ შუამავლის (სალლალლაჰუ 'ალეიჰი ვა სალლამ) სიტყვით, საქმით და მტკიცებით არის აღიარებული.“[4]

ამის შესახებ გამოგონილ ჰადისებიდან ზოგიერთი მათგანია:

1.      „რეჯების მთვარე ალლაჰის, შა’ბანის ჩემი, რამაზანი კი, უმმეთის მთვარეა.“

2.      „რეჯების მთვარის პირველი ჯუმა ღამე უგულისყუროდ არ მიიღოთ, რადგან ის ღამე ანგელოზების მიერ დარქმეული ‘რეღაიბის’ ღამეა.“[5]

·         რეჯების მთვარეში შესასრულებელი მარხვისა და ზოგიერთი ღამის ნამაზის შესახებ ყველა ჰადისი ტყუილი და ცილისწამებაა.[6]

ამის შესახებ გამოგონილ ჰადისებიდან ზოგიერთებია:

1.      „ის, ვინც რეჯების პირველი საღამოს შემდეგ 20 მუხლ ნამაზს შეასრულებს... ბეწვის ხიდს ყოველგვარი დაკითხვის გარეშე გაივლის.“

2.      „ის, ვინც რეჯების თვეში ერთ დღეს იმარხებს, ოთხ მუხლიან ნამაზს შეასრულებს და ნამაზის პირველ მუხლზე ასჯერ ‘აიეთუ’ლ-ქურსი’-ს, მეორე მუხლზე ასჯერ ‘იჰლას’ სურას წაიკითხავს, მანამ არ მოკვდება, სანამ სამოთხეში საკუთარ ადგილს არ ნახავს.“

3.      „ის, ვინც რეჯების თვეში ამ რაოდენობას იმარხებს, მაშინ ამდენი...“ მსგავსი სიტყვებით დაწყებული ყველა ჰადისი ტყუილი და გამოგონილია.[7]

---

[1] იბნ ყაიიმ ალ-ჯავზიია, ალ-მენაარუ’ლ-მუნიიფ ფი’ს-საჰიიჰი ვა’დ-დაიიფ, დამმოწმებელი: აბდულფეთთააჰ აბუ ღუდდე, მექთებეთუ’ლ-მათბუუაათი’ლ-ისლაამიიე, ალეპო, 1970, გვ: 95. ნაწარმოების თურქული ვერსია იხ:ალ მენაარუ’ლ-მუნიიფ ფი’ს-საჰიიჰი ვა’დ-დაიიფ, მთარგმნელი: მუზაფფერ ჯან; გამომცემლობა: ჯანთაშ, ისტანბულ, 1992, გვ: 88-89.

[2] იბნ ყაიიმ, ალ-მენაარუ’ლ-მუნიიფ, გვ: 95, მთარგმნელი: მუზაფფერ ჯან, გვ: 89.

[3] ისმაილ ბინ მუჰამმედ ალ--აჯლუუნიი, ქეშფუ’ლ-ჰაფაა ვა მუზიილუ’ლ-ილბაას, მე-3 გამოცემა, დაარუ’ლ-ყუტუბი’ლ-ილმიიე, მე-2 ტომი, 1998, გვ: 410.

[4] აჯლუუნიი, ქეშფუ’ლ-ჰაფაა, ტ: 2, გვ: 417.

[5] იბნ ყაიიმ, იგივე ნაწარმოები, გვ: 95, მთარგმნელი: მუზაფფერ ჯან, გვ: 88-89.

[6] იბნ ყაიიმ, იგივე ნაწარმოები, გვ: 96-97; მთარგმნელი: მუზაფფერ ჯან, გვ: 89-90.

[7] იბნ ყაიიმ, იგივე ნაწარმოები, გვ: 96-97; მთარგმნელი: მუზაფფერ ჯან, გვ: 89-90.

კითხვის გაგრძელება