მთავარი მენიუ » 2018

30 December 2018

12. ჯაჭვური თაქფირის საკითხი

      ,    
ჯაჭვური თაქფირის საკითხი ჩვენს ტერიტორიაზე საკამათო საკითხების სათავეშია. ზოგიერთი ზღვარგადასული პიროვნება თუ საზოგადოება თაქფირს ისეთ საკითხებში აკეთებს, რომლებიც სწავლულების სხვადასხვა მოსაზრებებზეა (იჯთიჰადზეა) დაყრდნობილი, რომელსაც მყარი/აშკარა არგუმენტი არ მოეძებნება, რის გამოც მისი მნიშვნელობა არასრული და მრავალმნიშვნელოვანია. გულს ამითაც არ იჯერებენ და თაქფირი მათზეც გამოაქვთ, ვინც პირველ პირს/ჯგუფს მუსლიმად ჩათვლის, შემდეგ კი, მეორე პირს/ჯგუფს, შემდეგ კი, მესამე პირს/ჯგუფს და ა.შ. უსასრულობამდე. ასევე, თაქფირს უკეთებენ მათ, რომლებიც ასეთ სიტუაციაში ჯაჭვურ თაქფირს არ აკეთებენ.
მსგავსი მოქმედება რამდენად მართებულია? ჯაჭვური თაქფირის გამკეთებელი შეცდომას სად უშვებს? ჯაჭვური თაქფირი დასაშვებია? თუ დასაშვებია, მაშინ მისი მოქმედების არეალი რა არის? ამ და სხვა, მსგავს კითხვებზე პასუხის გასაცემად სწავლულების ახსნა-განმარტებანი მოვიშველიოთ.
სწავლულებმა ჯაჭვური თაქფირი ორ ნაწილად ჩამოაყალიბეს:
1.     ჯაჭვური თაქფირი ისეთ საკითხებში, რომლის არგუმენტიც აშკარა, მყარი და უდავოა (delaleti ve sübûtu kat‘î)
2.    ჯაჭვური თაქფირი ისეთ საკითხებში, რომლის არგუმენტიც სავარაუდო და მრავალმნიშვნელოვანია (delaleti ve sübutu zannî)
ახლა კი, თითოეული მათგანის განმარტებას შევუდგეთ:

1)   ჯაჭვური თაქფირი ისეთ საკითხებში, რომლის არგუმენტიც აშკარა, მყარი და უდავოა (delaleti ve sübûtu kat‘î)

ისლამის სწავლულებმა თაქფირი გაუკეთეს მას, ვინც ისეთი საკითხების წინააღმდეგ მოექცა, რომლებიც არგუმენტის სახით ძლიერი, აშკარა, მყარი და უდავოა. ასევე, თაქფირი გაუკეთეს მას, ვინც მსგავს საკითხში პიროვნებას თაქფირს არ უკეთებს, რადგან თაქფირის არ გამკეთებელმა ისლამში არსებული ერთ-ერთი საფუძველი უარყო, რის გამოც ქუფრში ჩავარდა. ახლა კი, მაგალითი მოვიყვანოთ:
უზენაესი ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:
„5/72. ვფიცავ, ურწმუნონი არიან, რომელთაც თქვეს: უეჭველად, ალლაჰია მესიჰი, შვილი მარიამისა;
73. ვფიცავ! ურწმუნონი არიან, რომელთაც თქვეს: უეჭველად, ალლაჰი სამთაგან მესამეა.“
პიროვნება უზენაესი ალლაჰის უდავო, აშკარა და მყარი ჰუქმის შესახებ, ამ შემთხვევაში აჰლი ქითაბზე თუ იტყვის, რომ აჰლი ქითაბს თაქფირს ვერ გაუკეთებს, რადგან ისინი ურწმუნოები არ არიან და ასევე, თუ იტყვის, რომ მათ თაქფირთან არაფერი ესაქმება, მაშინ ქააფირი გახდება. მსგავს პიროვნებაზე თაქფირის გაკეთება კი, ყოველი მუსლიმისთვის ვააჯიბია. ამის შემდეგ, რომელიმე პიროვნება თუ იტყვის, რომ ისეთ პიროვნებას თაქფირს ვერ გაუკეთებს, ვინც ებრაელს და ქრისტიანს თაქფირს არ უკეთებს, მაშინ თვითონ ქააფირი გახდება. ასეთ შემთხვევაში ჯაჭვური თაქფირი საჭიროა, რადგან ჯაჭვში არსებული პიროვნება ალლაჰის აიათს, რომელიც არგუმენტის სახით მყარი, უდავო და აშკარაა, სიცრუედ აცხადებს ან აიათის უარმყოფელს ალლაჰის მიერ მინიჭებულ ჰუქმს არ ანიჭებს, რაც თავისთავად ქუფრია.
უკეთ გასაგებად კიდევ ერთი მაგალითი მოვიყვანოთ: უზენაესი ალლაჰი ყურანში იბლისის შესახებ ბრძანებს:
„2/34. და აკი, ვუთხარით ანგელოზებს: „სეჯდე აღასრულეთ ადამისთვის!“ უმალვე სეჯდე აღასრულეს, გარდა იბლისისა, რომელმაც უარი თქვა, გადიდგულდა და იქმნა ურწმუნოთაგან.”
უზენაესმა ალლაჰმა იბლისის ურწმუნოობის შესახებ გვაცნობა. ამ საკითხში ისლამის სწავლულებს შორის უთანხმოება არ არის. ყოველივე ამის შემდეგ, პიროვნება ალლაჰის სიტყვების საწინააღმდეგოდ თუ იტყვის, რომ იბლისი ურწმუნო არ არის, აიათის უარყოფის გამო ქააფირი გახდება. ხოლო სხვა, რომელიმე პიროვნება თუ იტყვის, რომ იბლისზე თაქფირის არ გამკეთებელს თაქფირს ვერ გაუკეთებს, მაშინ ეს პიროვნებაც ქააფირია იმის გამო, რომ მან აიათის უარმყოფელს ალლაჰის მიერ გაცემული ჰუქმი არ მიანიჭა. პირველ პიროვნებაზე თაქფირის არ გამკეთებელი ქააფირია, მეორე პიროვნებაზე თაქფირის არ გამკეთებელიც ქააფირია და ა.შ. რადგან მსგავს სიტუაციაში ალლაჰის უდავო, აშკარა და მყარი სიტყვის უარყოფას აქვს ადგილი. ასეთ დროს კი, ჯაჭვური თაქფირი დაშვებულია, უფრო მეტიც, ის ვააჯიბია (აუცილებელია). ამ საკითხში ეჭვის შემტანი კი, ქუფრში ჩავარდება, რაზეც ალიმებს შორის უთანხმოება არ არსებობს.
მნიშვნელოვანია შემდეგი საკითხის ცოდნა: ჩვენ ვთქვით, რომ პიროვნება ალლაჰის აიათს თუ უარყოფს... მაგალითად, პიროვნება, რომლის სახელია ხალიდი, თუ ამბობს, რომ იბლისი (სატანა, ეშმაკი) ურწმუნო არ არის ან მის ურწმუნოებაში ეჭვი თუ ეპარება, მაშინ ის ქააფირია. ამის შემდეგ სხვა პიროვნებამ, ბილალმა თუ გაიგო, რომ ხალიდმა იბლისს თაქფირი არ გამოუტანა ან მის ურწმუნოობაში თუ დაეჭვდა და ამის შემდეგ ხალიდს თაქფირს თუ არ გაუკეთებს, თვითონ ქააფირი გახდება, რადგან მან თაქფირი არ გაუკეთა მას, რომელმაც ალლაჰის უდავო, აშკარა და მყარი სიტყვა უარყო. ამის შემდეგ სხვა, მესამე პიროვნება, აბდულლაჰი თუ გაიგებს, რომ ბილალმა იცოდა ხალიდის მდგომარეობა და თაქფირი არ გამოუტანა მას ან თაქფირი შეაყოვნა და ამის შემდეგ აბდულლაჰიც ბილალს თაქფირს თუ არ გამოუტანს ან შეაყოვნებს მას, ეს უკანასკნელიც ქააფირი გახდება იმის გამო, რომ ალლაჰის აიათისა და ჰუქმის უარმყოფელი ქააფირად არ ჩათვალა ან იმის გამო, რომ მის ქააფირობაში დაეჭვდა. აქვე მინდა აღვნიშნო ის, რომ ჩვენ ყოველი პიროვნების მდგომარეობა უნდა ვიცოდეთ. სხვანაირად რომ ვთქვათ, იმისათვის, რომ თაქფირი გავაკეთოთ, ჯაჭვში არსებული ყოველი პიროვნების მდგომარეობის შესახებ ნათელი და აშკარა არგუმენტი უნდა გვქონდეს. ზემოთ მოყვანილი მაგალითის საფუძველზე, მეორე პიროვნებამ ანუ ბილალმა ხალიდის მიერ შესრულებული ქუფრი თუ არ იცის, არ გაუგონია, არ დაუნახავს ან მსგავს სიტუაციაში თუა და ყოველივე ამის გამო ხალიდზე თაქფირს თუ არ ასრულებს, ის ურწმუნო ვერ გახდება, რადგან მან ხალიდის ქუფრი არ იცის, რის გამოც მასზე თაქფირს ვერ გააკეთებს. ასევე, მესამე პიროვნება ანუ აბდულლაჰი ბილალზე თაქფირის გაკეთებამდე დარწმუნებული უნდა იყოს იმაში, რომ ბილალმა ხალიდის ქუფრი იცის, თუმცა თაქფირს მაინც არ უკეთებს, რის შემდეგაც აბდულლაჰიც ბილალზე თაქფირის გაკეთებას შეძლებს. ხოლო, აბდულლაჰმა თუ იცის, რომ ბილალი ხალიდზე თაქფირს არ აკეთებს და თუ არ იცის, რომ ბილალი ხალიდის ქუფრის შესახებ ინფორმაციას არ ფლობს, მაშინ აბდულლაჰს არ აქვს უფლება, რომ ბილალს თაქფირი გაუკეთოს, რადგან მას ბილალის შესახებ სრული ინფორმაცია არ გააჩნია.
ეს საკითხი ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან დღესდღეობით ჩვენ ვხედავთ ადამიანებს, რომლებიც ნებით თუ უნებლიედ არ იკითხავენ და არ იკვლევენ მსგავს მდგომარეობებს. მათთვის სულ ერთია კონკრეტული პიროვნების აშკარა ქუფრი იცი თუ არა. მათთვის მთავარი არის ის, რომ მათ მიერ ქააფირად გამოცხადებულ პიროვნებას თაქფირი გამოუტანო, ამის გარდა სხვა არაფერი აინტერესებთ. არგუმენტად კი, თავიანთ მოსაზრებებს და სურვილებს შუამავლისა და ალლაჰის სუნნეთებსა და კანონებს უკავშირებენ, რის გამოც რომელიმე პიროვნება მათ აზრს და შეხედულებას თუ არ დაეთანხმება ან კითხვას თუ დასვამს, მათი აზრით ეს იმას ნიშნავს, რომ მან შუამავლის სუნნეთი ან ალლაჰის სიტყვა უარყო. მსგავსი საქციელი ყოველგვარ ლოგიკას და არგუმენტს მოკლებულია. ეს იდეოლოგია მხოლოდ და მხოლოდ საკუთარ სურვილებზეა დამყარებული. პირველი თაობის ხარიჯიტების ამბოხების მიზეზი გავიხსენოთ. ისინი ამბობდნენ, რომ ალის (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) მსაჯულობის უფლება არ ჰქონდა, რადგან მსაჯული მხოლოდ და მხოლოდ ალლაჰია. ხარიჯიტების პირველი თაობაც იგივეს ფიქრობდა და ამბობდა, რომ ხალიფა ალი (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ურწმუნო იყო იმის გამო, რომ ამ საკითხში ხარიჯიტებს არ ეთანხმებოდა და ამგვარად ის ალლაჰის სიტყვას უარყოფდა. მაშინ, როცა ხალიფა ალი (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) სრულიად მართალი იყო და მას ქუფრი არ გაუკეთებია. რა განსხვავებაა პირველ ხარიჯიტსა და იმ პიროვნებას შორის, რომელზეც ზემოთ ვისაუბრეთ? პასუხი ნათელია!
რათქმაუნდა მნიშვნელოვანია ისიც, რომ მუსლიმანი დასაშვები თა’ვილის საფუძველზე სხვა, რომელიმე შეხედულებას თუ ითვალისწინებს, მაშინ ჯაჭვური თაქფირი არ კეთდება. ეს კი, თაქფირის პირობებში შედის, რაზეც აქ არ ვისაუბრებთ. ვისაც თაქფირის საკითხის შესახებ ინფორმაციის ნახვა სურს, ბმულზე გადავიდეს: https://bit.ly/2GLssnP

2)   ჯაჭვური თაქფირი ისეთ საკითხებში, რომლის არგუმენტიც სავარაუდო და მრავალმნიშვნელოვანია (delaleti ve sübutu zannî)

აი ეს არის ის წერტილი, სადაც ზღვარს გადავიდნენ. ისეთ საკითხებში ან ისეთ სიტუაციაში ჯაჭვური თაქფირის გაკეთება დაუშვებელია, რა დროსაც ქუფრის შესახებ ნათელი და აშკარა არგუმენტი არ არის. ასეთ სიტუაციაში, პიროვნება სხვადასხვა შეხედულებებიდან ერთ-ერთს თუ აირჩევს, სხვას არ აქვს უფლება, რომ მას თაქფირი გამოუტანს. ასეთ დროს ჯაჭვურ თაქფირზე საუბარი კი, ზედმეტია. ხოლო ვინმე ზღვარს მაინც თუ გადააბიჯებს, ალლაჰის წინაშე პასუხს აგებს. ამ თემის ახსნა-განმარტებას მაგალითების საშუალებით შევეცდებით:
ცნობილია ის, რომ ნამაზის სრულად მიმტოვებლის ჰუქმი ისლამის ფიყჰში ყველაზე საკამათო თემაა. ფიყჰის ზოგიერთი სწავლულის მიხედვით, ნამაზის მიმტოვებელი ქააფირი გახდება, ხოლო ზოგიერთის შეხედულებით კი, ურწმუნო არ გახდება მანამ, სანამ ნამაზის აუცილებლობას (ფარძობას) არ უარყოფს. ამ შემთხვევაში ჩვენთვის ნამაზის მიმტოვებელი ქააფირია თუ არა მნიშვნელოვანი არ არის, რადგან აქ ამ თემაზე საუბარს არ ვაპირებთ. ჩვენთვის მნიშვნელოვანი არის ის, რომ ფიყჰის ზოგიერთი ალიმის მიერ ქააფირად გამოცხადებული პიროვნება, სხვა შეხედულების ფიყჰის ალიმებმა მორწმუნედ ჩათვალეს. იხთილაფის დროს თაქფირი დაშვებული, რომ ყოფილიყო, ალიმებს ერთმანეთისთვის თაქფირი უნდა გაეკეთებინათ, თუმცა ასე არ მოიქცნენ.
არგუმენტები, რომლის მიხედვითაც ნამაზის მიმტოვებელი ქააფირია, სავარაუდო და მრავალმნიშვნელოვანია. არგუმენტებს შორის ალლაჰის შუამავლის (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) ჰადისებია. ალლაჰის შუამავალი (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) ბრძანებს:
„მორწმუნესა და ქუფრს შორის ნამაზის მიტოვებაა.“[1]
„ქუფრსა და რწმენას შორის ნამაზის მიტოვებაა.“[2]
“ჩვენსა და მათ შორის შეთანხმება ნამაზია. ვინც მას მიატოვებს ქააფირი გახდება.“[3]
ჰადისში მოცემულ ქუფრში დიდი ქუფრი იგულისხმება თუ პატარა ქუფრი? ამ ორი შეხედულებიდან უპირატესობა რომელსაც მიენიჭება, ეს შეხედულება იჯთიჰადზე დაყრდნობით მოხდება, რის გამოც ასი პროცენტით ზუსტი ვერ იქნება. აჰმედ ბინ ჰანბელისა და მისი მეზჰების მიმყოლების მიხედვით, ნამაზის სრულად მიმტოვებელი ქააფირია. დანარჩენი სამი მეზჰების მიხედვით კი, ნამაზის სრულად მიმტოვებელი ურწმუნო არ არის, თუ მას ნამაზის აუცილებლობის სწამს. იმის გამო, რომ იხთილაფი (უთანხმოება, სხვადასხვა აზრი) იჯთიჰადზეა დამყარებული, არც აჰმედ ბინ ჰანბელს და არც დანარჩენს ერთმანეთისთვის თაქფირი არ გაუკეთებიათ. ჯაჭვურ თაქფირზე საუბარი კი, ზედმეტია.
აქედან გამომდინარე, სავარაუდო და მრავალმნიშვნელოვან საკითხებში პიროვნება ჯაჭვურ თაქფირს თუ შეასრულებს, მაშინ ის ზღვარგადასულად ჩაითვლება.
იგივეა ხორცის საკითხიც. უფრო გასაგებად, რომ ვთქვათ პიროვნებისთვის რომელიმე ადგილას ნაყიდი ან დაკლული საქონლის ხორცი შეიძლება სანდო იყოს, თუმცა მეორე პირისთვის კი, არა. აქედან გამომდინარე, რომელიმეს უფლება არ აქვს, რომ მეორე ქუფრში დაადანაშაულოს, რადგან ხორცის საკითხი სრულად იჯთიჰადზე დაფუძნებული იხთილაფის თემაა. მიუხედავად ამისა, ზღვარგადასული ხალხი ამ საკითხში მათ აზრზე არ მყოფს თაქფირს უკეთებს, უფრო მეტიც, ეს არ ყოფნით და ჯაჭვურ თაქფირსაც აკეთებენ. თუმცა, მათ ალლაჰის წინაშე წარსდგომის დღე ავიწყდებათ, რა დროსაც მუსლიმანის უფლებების შელახვისთვის პასუხს აგებენ.
მოკლედ, რომ ვთქვათ ჯაჭვური თაქფირი დაშვებული და აუცილებელია იქ, სადაც საკითხის შესახებ არგუმენტი აშკარა, უდავო და მყარია. ხოლო, იჯთიჰადზე დაფუძნებული იხთილაფების შემთხვვაში კი, ჯაჭვური თაქფირი აკრძალულია.
წარმატების მომცემი და ყოვლისმცოდნე მხოლოდ და მხოლოდ ალლაჰია.


[1] სახიხუ’თ-თარღიბ, 563. ნესაი გადმოგვცემს
[2] სახიხუ’თ-თარღიბ, 563. თირმიზი გადმოგვცემს
[3] სახიხუ’თ-თარღიბ, 564. აჰმედ ბინ ჰანბელი გადმოგვცემს

01 December 2018

11.6 ერთ-ერთი გაფრთხილება

      ,    
პიროვნების მონანიება, რომელმაც ჰარამს ჰალალი უწოდა ან ჰალალს ჰარამი, მანამ არ იქნება მიღებული, სანამ მის ქმედებას არ უარყოფს და არ გაშორდება. როგორც ზოგიერთს ჰგონია, პიროვნება შაჰადის წარმოთქმით ვერ შევა ისლამში, თუ ის ჰალალს ჰარამად ან ჰარამს ჰალალად თვლის, მანამ, სანამ მის ქმედებას არ უარყოფს და არ ჩამოცილდება.
ანვარშაჰ ალ ქაშმირი ერთ-ერთ ნაწარმოებში ამბობს: „პიროვნების ქუფრი აშკარა ჰუქმის უარყოფით თუა გამოწვეული... მაგ: პიროვნება ღვინის ჰარამობას თუ უარყოფს და ამგვარად ქუფრში თუ ჩავარდა, მაშინ მისი შაჰადის მისაღებად არსებული მრწამსის უარყოფა და მისგან შორს დგომაა საჭირო (ანუ მანამ, სანამ ღვინოს ჰარამად არ ირწმუნებს და არ განერიდება მას)“[1]
დღესდღეობით ალლაჰის კანონების შემცვლელი, სხვა ალტერნატიური კანონების გამომგონებელი ტაღუთი, რომელიც ჰარამს ჰალალად აქცევს, ჰარამს კი ჰალალად... მსგავსი მოქმედებით რწმენიდან შორს არიან და მათ მიერ წარმოთქმული შაჰადა სარგებელს ვერ მოუტანს მანამ, სანამ არ იქნება არსებული ქუფრი მიტოვებული და უარყოფილი. მათი ურწმუნოება კანონების გამოცემაშია და არა შაჰადას წარმოუთქმელობაში. აქედან გამომდინარე, მათი მუსლიმობა შედგება მაშინ, როცა ტაღუთს მიატოვებენ და ქუფრს განშორდებიან. წინააღმდეგ შემთხვევაში კი, მორწმუნეები ვერ იქნებიან.
თემას კითხვა-პასუხით დავასრულებთ: აბდულმუნ’იმს ჰკითხეს: სახელმწიფოს მიერ, პროცენტზე მომუშავე ბანკების წარმოება, მათზე ხელის შეწყობა, მათი დაცვა და კრიზისის დროს მათზე მხარდაჭერა პროცენტის ჰალალად გამოცხადებას გულისხმობს?
პასუხი: „ქება-დიდება სამყაროთა ღმერთს ალლაჰს. მსგავსი ქმედებით არსებული ბანკებისთვის პროცენტი მუბაჰი ხდება, რაც ჰარამის ჰალალად გადაქცევაა. საჭიროა ვიცოდეთ, რომ ზოგჯერ ქმედება სიტყვაზე უფრო ძლიერი არგუმენტია. უკეთესად ალლაჰმა უწყის.“[2]


[1] İkfaru’l-Mulhidin, 63; Kava’id fi’t-Tekfir, გვ. 197
[2] Kava’id fi’t-Tekfir, 200

11.5 ჰარამისა და ჰალალის დაწესების ფორმები

      ,    
ჰარამად ან ჰალალად, დაშვებულად ან აკრძალულად გამოცხადების სამი ფორმა არსებობს:
1.            გული: გულით ალლაჰის მიერ აკრძალულის ნებადართულად მიჩნევა და დაჯერება იმისა, რომ ქურდობა, მკვლელობა, ალკ. სასმელი, მრუშობა, პროცენტი და ა.შ დაშვებულია. ასევე, ალლაჰის მიერ ჰალალი ქმედებების გულით ჰარამად აღიარება. ის, ვინც მსგავსად მოიქცევა ისლამის გარეთ აღმოჩნდება.
2.            ენა: ენით იმ ქმედებების წარმოთქმა, რაც ზემოთ გულით დაჯერების შემთხვევაში ვახსენეთ. მსგავსი ქმედების მატარებელიც ისლამის გარეთ აღმოჩნდება.
3.        მოქმედება: ალლაჰის მიერ აკრძალული ქმედებების შესრულება. დღესდღეობით სახელმწიფო სტრუქტურაში მომუშავე ხალხის მდგომარეობა ასეთია. შეიძლება გულით ისინი ჰარამს ჰარამად სცნობენ, თუმცა მდგომარეობა სულ სხვაა. ისეთ კანონებს გამოსცემენ, რაზეც ალლაჰს ნება არ მიუცია.
ახლა კი, მოვიყვანოთ მაგალითები, რითაც დავინახავთ მოქმედებით ჰარამისა და ჰალალის დაწესების ფორმებს:
ბერა იბნი აზიბი ამბობს: „დედაჩემის ძმას შევხვდი. ხელში დროშა ეჭირა. მას ვკითხე თუ საით მიდიოდა. მან კი, მიპასუხა: ‘შუამავალმა (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) მიბრძანა, რომ ქონება ამეღო და თავი მომეჭრა იმისთვის, ვინც საკუთარი მამის ცოლი (დედინაცვალი) ცოლად შეირთო.’“[1]
აჰმედ ბინ ჰანბელის ნაწარმოებში, რომლის სახელწოდებაა „მუსნად“, ჰადისის შესახებ შემდეგი სიტყვებია დამატებული: „იმ პიროვნებისთვის არაფერი უთქვამთ და არც გასაუბრებიან.“
ჰადისში მოცემულმა პიროვნებამ მხოლოდ ჰარამი შეასრულა. რატომ იქნა მოკლული? ჰარამის გამკეთებელი უნდა მოიკლას?
კითხვებზე პასუხის გასაცემად ჰადისის შესწავლა და გამოკვლევა აუცილებელია.
ჰადისში მოცემულმა პიროვნებამ, როგორც ამას სწავლულები გვატყობინებენ, დედინაცვალის ცოლად მოყვანა ჰალალად მიიჩნია, თუმცა ეს სიტყვიერად არ გამოუხატავს ანუ არ უთქვამს, რომ ის დედინაცვალთან ქორწინებას დაშვებულად თვლიდა. მიუხედავად ამისა, შუამავალმა იგი მოაკვლევინა. ამის მიზეზი კი, არის ის, რომ დედინაცვალზე ქორწინებით მან ეს ქმედება ჰალალად მიიჩნია. მსგავსი ქმედების ჰარამობის შესახებ უზენაესი ალლაჰი ყურანში გვამცნობს: „4/22. და არ შეირთოთ ის ქალები, რომლებიც თქვენი მამების ცოლები იყვნენ...“
იმამ თაბერი ამბობს: „პიროვნების საკუთარ დედინაცვალთან ქორწინება არგუმენტია იმისა, რომ მან უარყო შუამავალი (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) და ყურანის აიათი. მსგავსი ქმედების შემსრულებელი (მუსლიმანი თუ იყო) მურთადი გახდება. სწორედ ამის გამო შუამავალმა (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) მისი მოკვლა ბრძანა, რადგან მურთადის სასჯელიც ეს არის...“[2]
იმამ თაჰავი ამბობს: „ისე, როგორც ჯაჰილიას პერიოდში, დედინაცვალის ცოლად მომყვანმა ეს ქმედება ჰალალად მიიღო.  პიროვნება მსგავსი ქმედებით მურთადი გახდა. ამის გამო, ალლაჰის შუამავალმა (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) იმ ჰუქმის შესრულება ბრძანა, რა ჰუქმიც მურთადს ეკუთვნის.“[3]
პიროვნების ქონების მითვისებაც მის მურთადობაზე მიგვანიშნებს.
იმამ თაჰავი ამბობს: „შუამავლის (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) ქონების მითვისების შესახებ გაცემული ბრძანება, პიროვნების მურთადობაზე მიგვანიშნებს, რის გამოც მისი მოკვლა აუცილებელი გახდა.“[4]
მოკლედ, რომ ვთქვათ: პიროვნებამ საკუთარ დედინაცვალთან ქორწინებით ჰარამი ჰალალად მიიღო და ამის ყველაზე დიდი ნიშანი მისი ქმედებაა. მასზე არ უკითხავთ ეს ქმედება ჰალალად მიიჩნია თუ არა, რადგან (როგორც ზემოთ ვთქვით) არსებობს ზოგიერთი ქმედება, რომლის შესრულებით - ენით რომც არ იქნას აღიარებული - ის ჰალალად მიიჩნევა.
უკეთ გასაგებად სხვა, მსგავსი მაგალითი მოვიყვანოთ: ადამიანი საკუთარი ნებით ყურანს ნაგავში თუ მოისვრის, ურწმუნო გახდება, რის გამოც მასზე შეკითხვების დასმა საჭირო აღარ იქნება. არ აქვს მნიშვნელობა რა იყო მისი განზრახვა.
რაც შეეხება დღევანდელობას... მმართველები ალლაჰის მიერ გამოცხადებულ ჰარამს, თავიანთი ქმედებითა და საქციელით ჰალალად მიიჩნევენ და თავიანთი კანონებით მის გავრცელებას ხელს უწყობენ. მათი ეს მდგომარეობა ჰადისში მოცემული პიროვნების მდგომარეობის მსგავსია. ხალხს, როდესაც ეუბნები, რომ ისინი ჰარამს ჰალალად აქცევენ, შემდეგნაირად გპასუხობენ: „არა! ისინი ჰარამზე ჰალალს არ ამბობენ.“ მსგავსი სიტყვებით ჩვენს გაჩუმებას ცდილობენ. მაშინ, როცა ჰარამის ჰალალად გადაქცევა მხოლოდ და მხოლოდ ენით არ ხდება. ზოგჯერ მოქმედებაც ჰარამის ჰალალად გადაქცევის გამოხატულებაა.“[5]


[1] Ebu Davut, 4457; Tirmizi, 1326
[2] გადმოცემის ნახვა შესაძლებელია აბდულაზიზ ბინ მუჰამმედის ნაწარმოებში, რომლის სახელია „el-Hukmu bi Ğayri ma Enzelallah“ გვ. 37
[3] Şerhu Me’ani’l-Asar, 5/45
[4] Şerhu Me’ani’l-Asar, გვ. 47
[5] ეჰლი სუნნეთის მიხედვით, პიროვნება ჰარამს თუ ჩაიდენს ისე, რომ ჰალალად არ მიიჩნევს, რწმენიდან არ გავა. ზემოთ მოყვანილი ჰადისის მიხედვით, პიროვნებამ ჰარამი შეასრულა. როცა ვამბობთ, რომ ის ამ ქმედებით მურთადი გახდა, ეჰლი სუნნეთის წინააღმდეგ მივდივართ? კითხვა სწორია, თუმცა უყურადღებოდაა დასმული. ჩვენ, როდესაც ვამბობთ, რომ ის კაცი მურთადი გახდა, მსგავსი ქმედებით ეჰლი სუნნეთის წინააღმდეგ არ მივდივართ. რათქმაუნდა შესრულებულ ქმედებებში, რომელიც ისლამიდან გასვლას არ იწვევს, ქააფირის ჰუქმს არ ვანიჭებთ მანამ, სანამ ქმედების სუბიექტი მის ჰალალობას არ დაიჯერებს. ჰადისში მოცემულმა პიროვნებამ კი, სინამდვილეში ჩადენილი ქმედება ჰალალად მიიღო, თუმცა ეს სიტყვით კი არა, ქმედებით გამოხატა. მთავარი განმასხვავებელი ნიუანსი ეს არის.

30 November 2018

11.4 ჰარამის ჰალალად ან ჰალალის ჰარამად გადამქცევი ქააფირი გახდება

      ,    
4)            სხვა დალილი შემდეგია:
ზოგიერთმა საჰაბეებმა, რომლის თავიც ყუდამა ბინ მაზ’უნი იყო, მაიდა სურას ერთ-ერთი აიათი (5/93) სხვაგვარად განმარტეს, რის შემდეგაც ალკ. სასმელი ჰალალად გამოაცხადეს და მისი მოხმარება დაიწყეს. ამ დროს ისინი შამში იმყოფებოდნენ. ხალიფა ომარმა (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) მათი ამბავი როდესაც გაიგო, ისინი მედინაში მოიხმო. მდგომარეობის შესახებ მის გვერდში მყოფ საჰაბეებს აზრი ჰკითხა. საჰაბეებიდან ზოგიერთმა თქვა:
-         ‘ჰეი მორწმუნეების ამირო? ჩვენ ვხედავთ, რომ მათ ალლაჰს ცილი დასწამეს და ნება გასცეს იმის შესახებ, რაც ალლაჰმა აკრძალა. დასაჯე ისინი სიკვდილით!’
-         ალი (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ჩუმად იყო, როდესაც ხალიფამ მას ჰკითხა: ‘ჰეი ჰასანის მამა! შენი მოსაზრება რა არის?’
-         ალიმ (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) უპასუხა: ‘ჩემთვის მისაღები იქნება თუ მათ მონანიებისკენ მოვიპატიჟებთ. თუ მოინანიეს, დალევისთვის 80 მათრახს მიიღებენ, ხოლო თუ არ მოინანიებენ, იმის გამო, რომ ალლაჰს ცილი დასწამეს და ალლაჰის მიერ ჰარამად გამოცხადებულზე ჰალალი თქვეს, თავებს მოჭრი.’
მედინაში ჩამოსვლის შემდეგ, ალიმ (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) საჰაბებს აიათის მართებული მნიშვნელობა განუმარტა, რის შემდეგაც მონანიებისკენ მოიპატიჟა. მათ მოინანიეს და სასჯელად 80 მათრახი მიიღეს. ბოლოს კი, ომარმა (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ყუდამას მიმართა: ‘კარგი საქმეების გამკეთებელი, რომ ყოფილიყავი ალკ. სასმელს არ დალევდი.’“[1]
ყუდამას (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) მიერ არასწორად გაგებული აიათი უჰუდის ბრძოლის შემდეგ მოევლინა. საჰაბეებიდან ზოგიერთმა იკითხა: ‘ალკ. სასმელი ჰარამი გახდა. რა ბედი ეწევათ მათ, რომლებიც ალკ. სასმელის აკრძალვამდე მის მოხმარებაში გარდაიცვალნენ?’ ამის შემდეგ, უზენაესმა ალლაჰმა ეს აიათი მოავლინა, რითაც აღნიშნა, რომ მის (ალკ. სასმელის) აკრძალვამდე ვინც მას სვამდა, თუმცა მისაღებ/კარგ საქმეებსაც ასრულებდა, მათზე პასუხისმგებლობა არ იქნებოდა. ყუდამამ და მისთან ერთად მყოფმა საჰაბეებმა აიათის მნიშვნელობა არასწორად გაიგეს, რის გამოც აიათს თავიანთი თავიც მიაკუთვნეს, რამაც ალკ. სასმელის ჰალალად გამოცხადება გამოიწვია.
ამ მოვლენის შემდეგ, საჰაბეების ერთიანი აზრით, იმისათვის, რომ მათ ჰარამი ჰალალად აქციეს, რწმენიდან გავიდნენ. ალიც (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ამ აზრზე იყო, თუმცა მურთადის ჰუქმის გაცემამდე, მონანიებისკენ მოპატიჟების აუცილებლობის სჯეროდა, რაც მართებულია. აქედან გამომდინარე, ვხვდებით, რომ საჰაბეების ერთიანი აზრით, ის, ვინც ჰარამს ჰალალად, ჰალალს კი, ჰარამად გამოაცხადებს, იჯმათი რწმენიდან გავა და ქააფირი გახდება.


[1] Tahavi, Şerhu Me’ani’l-Asar, 4778

11.3 ჰარამის ჰალალად ან ჰალალის ჰარამად გადამქცევი ქააფირი გახდება

      ,    
3)            უზენაესი ალლაჰი ყურანში ბრძანებს: „6/121. და არ მიირთვათ ის, რაზეც ალლაჰის სახელი არ არის. უეჭველად, იგი (2) (მისი მირთმევა, რაზეც ალლაჰის სახელი არ იქნა მოხსენებული) ჭეშმარიტი გზიდან აცდენაა და ნამდვილად ეშმაკნი ჩასჩურჩულებენ თავიანთ მეგობრებს (ურწმუნოებს), რათა გეკამათონ თქვენ. თუ დაჰყვებით მათ, უეჭველად, თქვენ წარმართთაგანი იქნებით!
უზენაესმა ალლაჰმა მკვდარი საქონლის ხორცის ჭამა, როდესაც აკრძალა, მექქელმა მუშრიქებმა მუსლიმებს მიმართეს: „თქვენ თუ საქონელს კლავთ და ჰალალია, მაშინ რატომ არ არის ის ჰალალი, როდესაც ბუნებრივი სიკვდილით კვდება?!“ ამ სიტყვების შემდეგ, ზოგიერთ მუსლიმს გულში ეჭვი გაუჩნდა, რის გამოც ალლაჰმა აიათი მოავლინა.[1]
აიათი გვამცნობს, რომ ჰარამისა და ჰალალის საკითხში მუშრიქებზე მორჩილება შირქია.
იბნი ქესირი (რაჰიმაჰულლაჰ) ამბობს: „ალლაჰის შარიათს ზურგს თუ შეაქცევთ და სხვის სიტყვებს ალლაჰის სიტყევბის წინ თუ დააყენებთ, თქვენც მუშრიქებად გადაიქცევით.“[2]
იმამ ზაჯჯაჯი (რაჰიმაჰულლაჰ) ამბობს: „აიათში არგუმენტია იმის შესახებ, რომ თუ ვინმე ალლაჰის მიერ ჰალალად გამოცხადებულს ჰარამად ჩათვლის ან ჰარამად გამოცხადებულს ჰალალად ჩათვლის, ურწმუნო გახდება. უზენაესმა ალლაჰმა მუშრიქი უწოდა მას, ვინც მის (ალლაჰის) გარდა, სხვა დამკანონებელს აღიარებს. აი ეს არის შირქი.“[3]
იბნი თეიმიიე (რაჰიმაჰულლაჰ) ამბობს: „პიროვნება იჯმათი დამტკიცებულ ჰარამს ჰალალად ან ჰალალს ჰარამად თუ გადააქცევს ან ალლაჰის შარიათს თუ შეცვლის, ყოველი სწავლულის მიხედვით ქააფირი და მურთადი გახდება.“[4]
იმამ ქურთუბი (რაჰიმაჰულლაჰ) ამბობს: „აიათი გვამცნობს, რომ ალლაჰის მიერ ჰარამად გამოცხადებულს პიროვნება ჰალალად თუ გადააქცევს, მუშრიქი გახდება. უზენაესმა ალლაჰმა ლეში ჰარამად გამოაცხადა. აქედან გამომდინარე, პიროვნება სხვა, რომელიმე კანონის მიხედვით, ლეშს ჰალალად თუ გამოაცხადებს, მუშრიქი გახდება.“[5]
ასე, რომ ის, ვინც ალლაჰის მიერ აკრძალულს ნებადართულად გამოაცხადებს ან ალლაჰის მიერ ნებადართულს აკრძალავს, რწმენიდან გავა. ამ საკითხში განზრახვას არავითარი მნიშვნელობა არ აქვს.


[1] Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, 2/231
[2] Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, 2/231
[3] Et-Tefsiru’l-Kebir, Fahreddin er-Razi, 10/152
[4] Mecmuu’l-Fetava, 3/267
[5] El-Cami’li Ahkami’l-Kur’an, 4/56

11.2 ჰარამის ჰალალად ან ჰალალის ჰარამად გადამქცევი ქააფირი გახდება

      ,    
2)            უზენაესი ალლაჰი ყურანში ბრძანებს: „9/31. მათ დაიდგინეს ღმერთებად თავიანთი მწიგნობრები (1) (რაბინები) და ბერები, ნაცვლად ალლაჰისა, ასევე მესიჰი, ძე მარიამისა. და მათ არ ბრძანებიათ (2) (თორასა და სახარებაში) თაყვანისცემა, გარდა ერთი ღმერთისა. არ არსებობს ღვთაება, გარდა მისი. დიდება მას! შორსაა მისგან, რასაც მოზიარედ უდგენენ!“
აიათის მოვლენის მიზეზი ალლაჰის შუამავლისა (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) და ადიი იბნი ჰათემს შორის გამართული საუბარია. ადიი იბნი ჰათემი (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) გადმოგვცემს: „შუამავალთან (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) როდესაც მივედი კისერზე ჯვარი მქონდა. მან (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) მითხრა: ‘ჰეი ადიი! გაიქნიე ეგ კერპი!’ ამის შემდეგ, სურა თავბას 31-ე აიათს როდესაც კითხულობდა, გავიგონე და ვუთხარი: ‘მაგრამ ისინი სწავლულებს და მღვდლებს არ ეთაყვანებიან!’ ამის შემდეგ მან (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ) მიპასუხა: ‘ისინი (სწავლულები, წინამძღოლები, მღვდლები) ჰარამს ჰალალად, ჰალალს კი, ჰარამად აცხადებენ. ხალხი კი, მათ ემორჩილება. აი ეს არის მათდამი ღვთისმსახურების გამოხატულება.’“[1]
ადიი იბნი ჰათემი ფიქრობდა, რომ ღვთისმსახურება მხოლოდ და მხოლოდ ნამაზს, რუქუ’ს, სეჯდეს და მსგავს ქმედებებს მოიცავდა. შუამავალმა კი (სალლალლაჰუ ‘ალეიჰი ვა სალლამ), მას აცნობა, რომ ღვთისმსახურება მხოლოდ და მხოლოდ ნამაზითა და სეჯდით არ შემოიფარგლება, მისი (ღვთისმსახურების) მნიშვნელობა უფრო ვრცელი და ფართო მასშტაბურია. ჰარამისა და ჰალალის საკითხებში უპირობოდ მორჩილებაც ღვთისმსახურების ერთ-ერთი გამოვლინებაა, რადგან აკრძალვისა და დაკანონების უფლება მხოლოდ და მხოლოდ მას აქვს, ვინც ბატონია...“[2]
საიიდ ქუთბი (რაჰიმაჰულლაჰ) ამბობს: „ებრაელები და ქრისტიანები თავიანთ წინამძღოლებს ღვთაებად და სამყაროს ბატონ-პატრონად არ მიიჩნევდნენ. მიუხედავად ამისა, უზენაესმა ალლაჰმა ისინი შირქითა და ქუფრით დაადანაშაულა, რადგან ისინი რელიიგის ბრძანებულებებს მათი წინამძღოლებიდან იღებდნენ და ემორჩილებოდნენ... ღვთისმსახურებასა და რწმენის საკითხებში მსგავსი მორჩილება ქმედების სუბიექტს ქააფირად აქცევს. ალლაჰზე თანაზიარის დადგენა, მისი კუთვნილი უფლებების სხვაზე მინიჭებითაა შესაძლებელი. შარიათის (რელიგიური კანონის) გამოცემის უფლების სხვაზე მინიჭება პიროვნებას ქააფირად გადააქცევს... პიროვნება ალლაჰის კანონების გარდა, სხვა რომელიმე კანონს თუ ემორჩილება და ამავე დროს თავს მორწმუნედ თუ აცხადებს, მისი მსგავსი რწმენა ალლაჰის წინაშე მიუღებელია, მუშრიქია მსგავსი ებრაელებისა და ქრისტიანებისა, რომლებიც ჰარამისა და ჰალალის საკითხში თავიანთ წინამძღოლებს ემორჩილებიან.“[3]
აბდულმუნ’იმი აიათის შესახებ ამბობს: „ალლაჰის აიათს: ‘მათ დაიდგინეს ღმერთებად თავიანთი მწიგნობრები (1) (რაბინები) და ბერები,’ შემდეგი მნიშვნელობა აქვს: ‘მათ დაიდგინეს დამკანონებელი, რომელიც ჰარამსა და ჰალალს ადგენს...’“[4]
იმამ ბაღავი ამბობს: “პროტესტის ნიშნად თუ იტყვიან, რომ ‘ისინი მღვდელებს და მამაოებს არ ეთაყვანებიან’, ჩვენ შემდეგნაირად ვუპასუხებთ: ‘მღვდელებზე და მამაოებზე თაყვანისცემა გამომდინარეობს იქიდან, რომ ისინი თვლიან ჰალალად მას, რაც მათმა წინამძღოლებმა ჰალალად ჩათვალეს და თვლიან ჰარამად მას, რაზეც ჰარამი თქვეს, რაც აშკარად მათი ბატონ-პატრონად გამოცხადებაა.’“[5]
ჰუზაიფა ბინ იემანი (რადიალლაჰუ ‘ანჰ) ამბობს: „ისინი მღვდელებისა და მამაოებისთვის ნამაზს არ ასრულებდნენ და მათთვის არ მარხულობდნენ. მაგრამ ისინი ჰალალად თვლიან მას, რაც წინამძღოლებმა ჰალალად გამოაცხადეს, თუმცა ალლაჰმა იგი აკრძალა. ასევე, ისინი ჰარამად თვლიდნენ მათი წინამძღოლების მიერ გამოცხადებულ ჰარამს, რაზეც ალლაჰმა ჰალალი თქვა. აი ამგვარად დაიდგინეს ბატონ-პატრონი.“[6]
აქედან გამომდინარე, უზენაესი ალლაჰის გარდა, სხვას არავის აქვს აკრძალვისა და დაკანონების უფლება. ის, ვინც მსგავს ქმედებას საკუთარ თავზე იტვირთავს ან ამ უფლებას სხვას მიანიჭებს, ურწმუნოებაში ჩავარდება.


[1] Tirmizi, 3095; İbn-i Kesir, 2/459
[2] Es-Sünnetü ve’l-Bid’a, Yusuf el-Karadavi, გვ. 31
[3] Fi Zilali’l-Kur’an, 7/264
[4] Kava’idu fi’t-Tekfir, 187
[5] Mealimu’t-Tenzil, 3/107, 108
[6] Tefsiru’t-Taberi, 14/211

11.1 ჰარამის ჰალალად ან ჰალალის ჰარამად გადამქცევი ქააფირი გახდება

      ,    
ისლამის მიხედვით, ჰარამისა და ჰალალის დაწესების უფლება მხოლოდ და მხოლოდ უზენაეს ალლაჰს აქვს. ჰალალია ის, რაზეც ალლაჰმა ჰალალი თქვა და ჰარამია ის, რაც ალლაჰმა ჰარამად გამოაცხადა. სხვაგვარად, რომ ვთქვათ, ნებადართულია ის, რაზეც ალლაჰმა ნება დართო და აკრძალულია ის, რაზეც ალლაჰმა ნება არ მოგვცა. ამ საკითხში (ჰარამისა და ჰალალის დაწესების საკითხში) სიტყვის სრული უფლება მხოლოდ და მხოლოდ ალლაჰს აქვს. თვით შუამავლებსაც კი არ აქვთ სრული უფლება ანუ მათაც კი არ შეუძლიათ ალლაჰისგან დამოუკიდებლად მოქმედება. მათი ზეგავლენა ალლაჰის მიერ განსაზღვრულის შესაბამისია.
მაშინ, როცა თვით ალლაჰის შუამავლებს არ აქვთ სრული უფლება, რომ ალლაჰისგან დამოუკიდებლად განსაზღვრონ ჰალალი ან ჰარამი, როგორი იქნება ჩვეულებრივი ადამიანის მდგომარება? - რათქმაუნდა ჩვეულებრივ ადამიანს მსგავსი უფლება საერთოდ არ გააჩნია.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს საკითხი ასეთი ნათელი და აშკარაა, დღესდღეობით არსებული მმართველები ალლაჰის სრულფასოვან უფლებას არაფრად აგდებენ და თავიანთ თავებს სრული ძალაუფლების მქონე პიროვნებებად ან ორგანოებად წარმოგვიდგენენ.
უზენაესმა ალლაჰმა ალკ. სასმელი, ყუმარი, პროცენტი, მრუშობა და მსგავსი ქმედებები ჰარამად დააწესა. მიუხედავად ამისა, შარიათის არ მქონე ქვეყნები ჰარამს ხელმისაწვდომობითა და თავისუფლებით ჰალალად აცხადებენ. უფრო მეტიც, თვით სახელმწიფო ხელს უწყობს მსგავსი ქმედებების გავრცელებას. თვითონ სახელმწიფო წყვეტს თუ რა უნდა იყოს ჰალალი და რა ჰარამი.
თუ დავაკვირდებით მივხვდებით, რომ მსგავსი ქმედებით ისინი ალლაჰის წინააღმდეგ მიდიან. საკითხთან დაკავშირებით უზენაესი ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:
„9/63. განა არ იციან, რომ ის, ვინც წინ აღუდგება ალლაჰსა და მის შუამავალს, სწორედ მისთვისაა ჯოჯოხეთის ცეცხლი, სადაც დამკვიდრდება სამუდამოდ? აი, ესაა უდიდესი დამცირება!“
სამუდამოდ ჯოჯოხეთში ყოფნას მხოლოდ და მხოლოდ ქააფირი იმსახურებს ანუ სამუდამოდ ჯოჯოხეთში ყოფნის მიზეზი მათი ურწმუნოებაა. აქედან გამომდინარე, ალლაჰის კანონების უგულებელყოფა და განსხვავებული კანონების გამოცემა, ალლაჰის წინააღმდეგ აჯანყებისა და ბრძოლის გამოხატულებაა, რაც ქუფრია, რომლის სასჯელიც სამუდამო ჯოჯოხეთია.
ახლა კი, საკითხის შესახებ არგუმენტები მოვიყვანოთ:
1)       უზენაესი ალლაჰი ყურანში ბრძანებს: „9/36. უეჭველად, თორმეტი (1) (ერთი წელი) თვეა თვეთა რიცხვი ალლაჰის წინაშე, ალლაჰის წიგნში (2) (ლევჰი მაჰფუზში), ცათა და დედამიწის გაჩენის დღიდან. მათგან ოთხი თვე ნაკრძალია (3) (ესენია: ზილყა’დე, ზილჰიჯჯა, მუჰარრამი და რაჯაბი). სწორედ ესაა ჭეშმარიტი სარწმუნოება. მაშ, ნუ მოექცევით ამ თვეებში უსამართლოდ თქვენს სულს. და ებრძოლეთ წარმართებს ერთიანად (4) (ტოტალურად, ყოველ თვეში), როგორც თქვენ გებრძვიან ერთიანად და იცოდეთ, უეჭველად, ალლაჰი ღვთისმოშიშებთანაა!
37. უეჭველად, გადავადება (ნაკრძალი თვეებისა) აღრმავებს ურჯულოებას და ამით ააცდენს იმათ, რომელთაც უარყვეს. ნებადართულად თვლიან ეგენი მას ერთ წელიწადს და კრძალავენ მას მეორე წელიწადს, რათა გაათანაბრონ რიცხვი, რაც აკრძალა ალლაჰმა. ამგვარად ალლაჰის აკრძალულს ნებადართულად თვლიან. მოეკაზმათ მათ საკუთარი საქციელი და ალლაჰი არ დაადგენს ჭეშმარიტ გზაზე ურწმუნო ხალხს!
უზენაესმა ალლაჰმა ცისა და მიწის შექმნიდან დღემდე ადამიანებისთვის 12 თვე განსაზღვრა. 12 თვიდან 4 თვე ჰარამია. ამ 4 თვის განმავლობაში სისხლის დაღვრა, თავდასხმა, ბრძოლა და ყოველი ცუდის გაკეთება ჰარამია. მათგან სამი თვე ერთადაა, მეოთხე კი, ცალკე. აკრძალული თვეების სახელები შემდეგია:
A.           ზილყა’დე,
B.           ზილჰიჯჯა,
C.           მუჰარრამ,
D.          რაჯაბ.
ზილყა’დე მე-11, ზილჰიჯჯა მე-12, მუჰარრამ 1-ი, რაჯაბ კი, მე-7 თვეა. უვიცობის პერიოდში არაბების ზოგიერთი ნაწილი სიცოცხლისთვის საჭირო მოთხოვნილებებს ქურდობითა და ყაჩაღობით იღებდნენ. ასევე, არაბებს შორის ურთიერთდაპირისპირება და სისხლის დაღვრა ხშირი მოვლენა იყო. ოთხი ნაკრძალი თვიდან სამი ერთიმეორეს მიყოლებით იყო, რის გამოც ყაჩაღობისთვის და ქურდობისთვის თავის დანებება უწევდათ, რაც მათთვის სირთულეს წარმოადგენდა. ამ მდგომარეობის აღკვეთის მიზნით ნაკრძალი თვეები შეცვალეს. შეცვლის პროცესი შემდეგნაირად ხდებოდა: დაპირისპირებას ნაკრძალი თვე თუ მიუსწრებდა, ამ თვეს ჰალალად მიიჩნევდნენ და მის სანაცვლოდ ნაკრძალ თვედ რომელიმე სხვა, დაშვებულ თვეს ირჩევდნენ. სწორედ ამ ქმედებას უზენაესმა ალლაჰმა „ურჯულოების გაღრმავება“ უწოდა.
აიათის შესახებ წიგნში, რომლის სახელიცაა „Tahkimu’l-Kavinin“, გადმოცემულია: „უზენაესმა ალლაჰმა არაბებს ოთხ თვეში ბრძოლა და დაპირისპირება აუკრძალა. არაბებმა კი, თავიანთი ნება-სურვილების შესაბამისად, ალლაჰის მიერ აკრძალული თვეების ადგილები შეცვალეს, ჰარამი თვეები ჰალალად მიიჩნიეს, რის შემდეგაც ბრძოლას და დაპირისპირებას ამართლებდნენ. ყოველივე ამის შემდეგ, უზენაესი ალლაჰი მსგავს ქმედებას ანუ ჰარამი თვეების ჰალალად დაწესებას ურჯულოების გაღრმავებას უწოდებს. ყურადღებით თუ დააკვირდებით, უზენაესმა ალლაჰმა ქუფრად ნაკრძალ თვეში დაპირისპირება კი არა, ჰარამის ჰალალად გადაკეთება მიიჩნია, რაზეც ყურადღება გამახვილებულია. ალლაჰის მიერ აკრძალული ერთი თვის, სხვა მეორე თვით შეცვლა თუ ურჯულოების გაღრმავებაა, მაშინ როგორი იქნება მდგომარეობა მისი, ვინც ალლაჰის მიერ დაწესებულ საფუძვლებს მთლიანად შეცვლის და მის ნაცვლად სხვა, ადამიანის ხელით შექმნილ კანონს დააკანონებს და რომლის საშუალებითაც ეშმაკის საქმეს ჰალალად გამოაცხადებს? ნუთუ მსგავსი ქმედება ქუფრის მწვერვალი არ იქნება? იმამ ქურთუბი ამბობს: ‘ეს არაბების სხვადასხვა ქუფრ ქმედებებთან ერთად, მსგავსი ქმედების შედეგსაც გვიხსნის. ამგვარად, მათ თავიანთი ნება-სურვილებით ჰარამისა და ჰალალის დაწესების უფლება საკუთარ თავებს მიაკუთვნეს, რის შესაბამისადაც მოიქცნენ. მსგავსი ქმედებით კი, ალლაჰის მიერ ჰარამად გამოცხადებული ჰალალად გამოაცხადეს. მუშრიქებს, რომც არ მოსწონდეთ, ალლაჰის კანონებს ვერავინ შეცვლის.’ იბნი ჰაზმი აიათის შესახებ ამბობს: ‘აიათში მოცემული სიტყვები ‘ურჯულოების გაღრმავება’ გვიჩვენებს, რომ ჰარამი თვეების ადგილის შეცვლა ურწმუნოებაა. ამ თვეების ადგილების შეცვლა ერთ-ერთი ქმედებაა, რაც ალლაჰის მიერ ჰარამად დაწესებულის ჰალალად გამოცხადებაა. აქედან გამომდინარე, ის, ვინც ალლაჰის მიერ ჰარამად გამოცხადებულს ჰალალად გამოაცხადებს, ქააფირი გახდება.’“[1]


[1] Hakimiyet Mefhumu Tahkimu’l-Kavanin Şerhi, გვ. 43, 44. ქურთუბის სიტყვებისთვის იხ: el-Cami’ li Ahkami’l Kuran, 8/225; იბნი ჰაზმის სიტყვებისთვის იხ: el-Fisal, 3/245