8.5 პირველი პუნქტი - დაკანონება-მბრძანებლობაში შირქი

 დაკანონება-მბრძანებლობაში შირქი სრულდება მაშინ, როდესაც ალლაჰის კანონების გარდა, ადამიანის კანონები მოქმედებს. ანუ ადამინებისთვის ნებართვები და აკრძალვები, სასჯელი და ჯილდო მათი კანონებითა და შესრულებით სრულდება. ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:

„სურა შურა 42/21. ან იქნებ მათ ჰყავთ თანაზიარნი, რომელთაც დაუკანონეს სარწმუნოებაში რაღაც, რისი ნებაც ალლაჰს არ მიუცია?...“

ალლაჰი აიათში გვამცნობს , რომ იმ რაღაცეების დაკანონება, რაზეც მას ნება არ მიუცია შირქია და ასევე, ამ კანონის მიმღები ალლაჰს თანაზიარს უდგენს.

შეიხუ’ლ ისლამ იბნ თეიმიიამ (ალლაჰმა შეიწყალოს იგი) თქვა: „როგორც ცნობილია, ალლაჰის მიერ შუამავალთან ერთად მოვლენილი ბრძანებებისა და აკრძალვების გაუქმება, მუსლიმების, ებრაელებისა და ქრისტიანების საერთო შეხედულებით ქუფრია.“[1]

ასევე, მან თქვა: „ადამიანი, როდესაც იჯმათი ცნობილ ჰარამს ჰალალად გადააქცევს ან იჯმათი ცნობილ ჰალალს ჰარამად გადააქცევს ან იჯმათი ცნობილ შარიათულ კანონს შეცვლის, სწავლულთა ერთხმიანი აზრით მურთადი და ქააფირი გახდება.“[2]

ალლაჰი დამკანონებლების შესახებ ბრძანებს:

„სურა მაიდე 5/44... და ვინც არ განსჯის იმის მიხედვით, რაც ალლაჰმა გარდმოავლინა, სწორედ ისინი არიან ურწმუნონი.“

ალლაჰი ქააფირად აცხადებს მას, ვინც განსჯის ალლაჰის გარდა სხვა კანონებით. ის, ვინც ადამიანის ჭკუით გამოგონილი კანონებით განსჯის,  შექმნელი და მაცხოვრებელი ბატონ-პატრონის, ალლაჰის წინაში ყველაზე დიდ ცოდვას ჩაიდენს. ადამიანისეულ კანონს ალლაჰის სამართლიან და სიბრძნით სავსე კანონებს გაუტოლებს. შეიხ შანქითი (ალლაჰმა შეიწყალოს იგი) თქვა: „ცისა და მიწის შემქნელი ალლაჰის შარიათის საწინააღმდეგო კანონით განსჯა ცისა და მიწის შემქმნელის უარყოფაა. მაგალითად, ქონების განაწილების დროს მამაკაცის მიერ ქალზე მეტი წილის მიღების უსამართლოდ მიჩნევა და გამოცხადება იმისა, რომ ორივემ თანაბრად უნდა მიიღონ წილი; მრავალცოლიანობის უსამართლოდ მიჩნევა... ის, რომ განქორწინება ქალისთვის ჩაგვრაა; რეჯმის, ხელის მოკვეთისა და მსგავსი სასჯელების ველურად მიჩნევა და ა.შ.

ალლაჰმა უკეთესად იცის მის მიერ გაჩენილი ქმნილებებს სად აქვთ სარგებელი  და ის შორსაა იმისგან, რომ მის გარდა სხვა კანონის დამკანონებელი ჰყავდეს.“[3]

ამგვარად, ალლაჰის მიერ დადგენილი კანონის გაუქმება, მაგალითად სიკვდილით დასჯის კანონის გაუქმება და მის ადგილას პატიმრობის დადგენა, მრუშობის და პროცენტის მსგავსი, ალლაჰის მიერ ღიად გამოცხადებული ჰარამების ნებადართულად ცნობა და ა.შ... მოკლედ, რომ ვთქვათ შარიათის კანონის გარდა სხვა კანონის გამოცემა, მისით მართვა და განსჯა შირქია. ამგვარი ქმედების ჩამდენი პიროვნება მონანიების გარეშე სამუდამოდ ჯოჯოხეთში ყოფნას დაიმსახურებს.

---

[1] იბნ თეიმიია, მეჯმუუ’ლ-ფათავა, 8/106;

[2] იბნ თეიმიია, მეჯმუუ’ლ-ფათავა, 3/267;

[3] შანქითი, ედვაუ’ლ-ბეიან: 3/260;

კითხვის გაგრძელება

8.4 პირველი პუნქტი - სიყვარულში შირქი

 სიყვარულში შირქი სრულდება მაშინ, როდესაც სხვა გიყვარს ისე, როგორც ალლაჰი უნდა გიყვარდეს. მაგალითისთვის, შეგვიძლია მოვიყვანოთ შეიხის ან სპორტული გუნდის, საზოგადოების ან რომელიმე ორგანიზაციის და ა.შ. ალლაჰზე მეტად შეყვარება, მორჩილება იმგვარი, თითქოს ალლაჰს ემორჩილები. ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:

„სურა ბაყარა 2/165. ადამიანებს შორის არიან ისეთნიც, რომლებიც ალლაჰის გარდა მის თანაზიარსა და თანასწორს აღიარებენ. მათ უყვართ ისინი, როგორც ალლაჰი უნდა უყვარდეთ. ხოლო რომელთაც ირწმუნეს, უფრო ძლიერ ალლაჰი უყვართ. ნეტავ შეეძლოთ იმათ, ვინც უსამართლოდ იქცეოდა, სასჯელს რომ იგემებენ დაინახავენ, რომ ალლაჰისაა ძალა ყოველი, და რომ ალლაჰი მკაცრსასჯელიანია!“

ალლაჰი გვატყობინებს, რომ მის მსგავსად რამის შეყვარება შირქია. იმამ ქურთუბი (ალლაჰმა შეიწყალოს იგი) აიათის განმარტებაში ამბობს: „ალლაჰი წინა აიათებში გადგმოვცემს იმ საკითხებს, რომლებიც მის სიდიადეზე, ბატონობაზე და ერთადერთობაზე მიუთითებს. შემდეგ კი, გვიამბობს მათ შესახებ, რომლებიც შირქს ასრულებენ, მიუხედავად ამდენი ჭეშმარიტი აიათისა, რომელთა უარყოფაც შეუძლებელია გონიერთათვის... იბნ აბბასმა და ას-სუდდ-მა თქვეს: აქ მოხსენებული თანაზიარად დადგენილებში წინამძღვრები არიან, რომელსაც ემორჩილებიან. ალლაჰის საწინააღმდეგო საკითხებში თავიანთ წინამძღოლებს ემორჩილებიან...“[1]

აქედან გამომდინარე, ალლაჰის მიერ მოწონებული რომელიმე ბრძანების მიტოვება ქმნილების სიყვარულის გულისთვის - შირქია. მაგალითად, პროცენტის მოწონება-აღიარება, რომელიც ალლაჰისთვის მიუღებელია. ამგვარი ქმედების ჩამდენი პიროვნება მონანიების გარეშე სამუდამოდ ჯოჯოხეთში ყოფნას დაიმსახურებს.

---

[1] ქურთუბი, ალ-ჯამიუ ლი აჰქამი’ლ-ყურ’ან: 2/203;

კითხვის გაგრძელება

8.3 პირველი პუნქტი - მართვაში შირქი

 დაჯერება იმის, რომ ალლაჰის გარდა სამყაროს სხვა განაგებს. მაგ. როდესაც გწამს, რომ წვიმის მოვლენა, ბარაქა, გამოჯანმრთელება და უბედურების თავიდან აცილება არა ალლაჰისგან, არამედ ვარსკვლავებისგან, შეიხებისგან და სხვისგან გამომდინარეობს.

შეიხ აბდურრაჰმან ბინ ჰასანმა (ალლაჰმა შეიწყალოს იგი) თქვა: „არაერთ ადამიანს სჯერა, რომ ალლაჰის მკვეთრი უფლება და ნიშან-თვისება, როგორიცაა მთელი სამყაროს განგება, მოკვდინება, გაცოცხლება, ზიანისა და სარგებლის მიცემა, სარჩოს ბოძება და ა.შ, ალლაჰის გარდა სხვასაც ეკუთვნის. ამგვარი მახინჯი შეხედულებები შარაანიის წიგნებში, შეიხ დებბა’ის ‘ალ-იბრიზ’-ში და ‘თიჯანიის’ ტარიყატის წიგნებში მრავლადაა მოცემული. ამ წიგნებში ისეთი  შირქის სახეობებია გადმოცემული, რომ აბუ ჯაჰილსაც კი არ გაუვლიდა გონებაში. აბუ ჯაჰილისა და მსგავსების გზასაცდენილობა ამ დონის არ იყო.“[1]

ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:

„სურა ნურ 24/42. ალლაჰისაა მეუფება ცათა და ქვეყნისა და, ჭეშმარიტად, ალლაჰთანაა დაბრუნება.“

უზენაესი ალლაჰი აიათში გვამცნობს, რომ სამყაროთა მეუფება მხოლოდ და მხოლოდ მას ეკუთვნის. ვინაიდან, სამყაროს მართვა-განგება რუბუბიეთის მფლობელისაა. აქედან გამომდინარე, ამ უფლების ალლაჰის გარდა სხვაზე მიცემა, შირქია.

შეიხ აბდურრაჰმან ბინ ჰასანმა (ალლაჰმა შეიწყალოს იგი) თქვა: „ერთადერთი ჭეშმარიტი განმგე მხოლოდ და მხოლოდ ალლაჰია. თაყვანისცემის ობიექტიც მხოლოდ და მხოლოდ ის არის, მისი თანამოზიარე არ არსებობს...“[2]

მიუხედავად ამისა, დღეს მცხოვრებ ხალხთა ნაწილი თურბეებსა და საფლავებში მწოლიარე, ასევე, დაფასებულ ხალხს განმგებად მიიჩნევენ, შიშისა და იმედის დროს მისკენ მიიმართვიან. ალლაჰი შორს არის იმისგან, რასაც თანაზიარად უდგენენ. ხოლო, იგი მომნანიებელთა მპატიებელია.“[3]

ალლაჰი სხვა აიათში ბრძანებს:

„სურა ანქებუთ 29/61. და თუ ჰკითხავ მათ, ვინ შექმნა ცანი და ქვეყანა და დაიმორჩილა მზე და მთვარეო, უსათუოდ იტყვიან: ალლაჰმაო! და რაოდენ ზღვარგადასულნი არიან.“

ალლაჰი აიათში გვამცნობს, რომ დღე და ღამე მან შექმნა. მთვარე და მზე ადამიანების მსახურად მან დაადგინა. ასე, რომ მიწისა და ზეცის და რაც მათ შორისაა ყველაფრის განმგე მხოლოდ და მხოლოდ მათი შემქმნელის (ალლაჰის) ხელშია. ამიტომ, სიცოცხლისა და სიკვდილის, ავადმყოფობისა და ჯანმრთელობის, ბარაქისა და სიდუხჭირის, სიუხვისა და უქონლობის და ა.შ. ყველაფერ ამაზე ალლაჰის განმგეობა ვრცელდება და მის გარდა სხვაზე გადაცემა შირქია. ამგვარი ქმედების შემსრულებელი სამუდამოდ ჯოჯოხეთში ყოფნას დაიმსახურებს მანამ, სანამ არ მოინანიებს და ისლამს არ დაუბრუნდება.

---

[1] აბდურრაჰმან ბინ ჰასენ, ფეთხუ’ლ-მეჯიდ, 74;

[2] აბდურრაჰმან ბინ ჰასენ, ფეთხუ’ლ-მეჯიდ, 354;

[3] აბდურრაჰმან ბინ ჰასენ, ფეთხუ’ლ-მეჯიდ, 173;

კითხვის გაგრძელება