მუსლიმის მიერ ‘ასლი’ ქუფრ ქვეყანაში შესვლისთვის ვიზის აღება უსაფრთხოების გარანტიად მიიჩნევა? რაც შეეხება ამ შეკითხვას: ზედაპირული ხედვით ეს ასეა. მუსლიმის მათ ქვეყანაში შესვლის შემდეგ სული და ქონება უსაფრთხოა. ვინმე მის სულსა და ქონებას თუ შეეხება, დანაკლისის ანაზღაურებისთვის მოწინააღმდეგე მხარეს გადაახდევინებენ და მოპარულ ქონებას დააბრუნებინებენ. ისევე, როგორც საკუთარი რწმენის ხალხს ყურადღებას აქცევენ, მუსლიმებისადმი ყურადღებაც იგივეა.
ყველაფერი
ეს მიანიშნებს იმაზე, რომ მუსლიმების სული და ქონება მათ ქვეყნებში უსაფრთხოების ქვეშაა.
თვით უსაფრთხოების შეთანხმებაც ეს არის. ასე, რომ მუსლიმმაც მათთან ყოფნის დროს სულისა
და ქონების საკითხში სანდოთ უნდა მოიქცეს.
აიათში
ნათქვამია:
„9/7...
და თუ აღასრულებენ თქვენს წინაშე დადებულ ვალდებულებას, მაშ, აღასრულეთ თქვენც მათდამი
ვალდებულება. უეჭველად, ალლაჰს უყვარს, მოკრძალებულნი არიან ვინც!“
უფრო
მეტიც, ქვეყანაში ყალბი ვიზითაც რომ შევიდეს მდგომარეობა იგივეა. მუჰამმედ იბნუ’ლ-ჰასენ
აშ-შეიბაანის (რაჰიმაჰულლაჰ) ამის შესახებ სხვადასხვა მაგალითები მოჰყავს.“[1] ეს ჰუქმი ეკუთვნის მუსლიმის
მიერ ‘ასლი’ ქუფრ ქვეყანაში შესვლას. ‘ას-სიერუ’ლ-ქებირ’ ნაწარმოებში ეს თემა განმარტებულია.
დღესდღეობით,
რომელიმე ქააფირი ქუფრ და რიდდეთ ქვეყნებში შესვლისთვის, სადაც მუსლიმებიც ცხოვრობენ,
ვიზას ითხოვს. თუმცა ეს, არ ნიშნავს, რომ მისი სული და ქონება ამ ქვეყანაში დაცულია,
რადგან ეს უსაფრთხოების გარანტია გაცემულია მურთადი მმართველის მიერ. ქააფირის მიერ
ქააფირზე მიცემული უსაფრთხოების გარანტია მუსლიმანს არ ეხება. თუმცა, რომელიმე ქააფირი
ამ ქვეყნებიდან რომელიმეში, თუნდაც ფასიყი მუსლიმის მოპატიჟების საფუძველზე შევა, მაშინ
ეს შარიათული უსაფრთხოების გარანტიად ჩაითვლება. მუსლიმებმა ამგვარი გარანტია არ უნდა
დაარღვიონ. ჰადისში გადმოცემულია: „მუსლიმების შეთანხმება ერთია. ვინც მუსლიმის შეთანხმებას
დაარღვევს, ალლაჰის, ანგელოზებისა და ყველა ადამიანის წყევლა მასზე იყოს. მისგან არც
მონანიება და არც ფიდია (გამოსასყიდი) მიიღება.“[2]
ჰადისის
განმარტება შემდეგია: რომელიმე მუსლიმის მიერ სხვაზე უსაფრთხოების გარანტიის მიცემა
ეხება ყველა მუსლიმს და საჭიროა, რომ არ იქნას დარღვეული. მუსლიმი ქააფირს უსაფრთხოების
გარანტიას თუ მისცემს, მაშინ სხვა მუსლიმისთვის ამ შეთახმების დარღვევა ჰარამია.“[3]
ამ
მდგომარეობაშიც (ანუ რომელიმე მუსლიმის მიერ უსაფრთხოების გარანტიის სხვაზე მიცემის
დროს) რომელიმე ქვეყანაში შესვლა მხოლოდ მმართველების მიერ ვიზის გადაცემით ხდება.
ეს ფაქტი ჰადისში „ისლამი უზენაესია, მასზე მაღლა მდგომი არაფერია.“ გადმოცემულ ჰუქმზე
არ მოქმედებს. უკეთ ალლაჰმა უწყის.
1- ქვეყნების განსხვავებულობიდან
გამომდინარე ჰუქმებიდან ზოგიერთი შემდეგია:
ქააფირებთან
ბრძოლა თავიანთივე ქვეყანაში - ამას „ჯიჰადუ’თ-თალებ“-ი (თავდასხმის ჯიჰადი) ეწოდება.
ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:
„9/123.
ჰეი თქვენ, რომელთაც ირწმუნეთ! ებრძოლეთ, რომელნიც თქვენს სიახლოვეს არიან ურწმუნოთაგან...“
სწავლულებმა
თქვეს: „საჭიროა, რომ მუსლიმმა იმამმა ყველაზე ცოტა წელიწადში ერთხელ ქააფირების ქვეყანას
თავს დაესხას.“[4]
ეს
რიცხვი შემდეგი აიათიდან გამომდინარეობს:
„9/126.
ნუთუ ვერ ხედავენ, რომ ყოველ წელს გამოიცდებიან ერთხელ ან ორჯერ? მაგრამ ისინი არ ინანიებენ
და არც შეიგონებენ.“
ის,
რომ აიათი ამაზე მიუთითებს, ნაწარმოებში „ალ-უმდე“-ში უკვე განვმარტეთ.
2- უცნობი მდგომარეობის პიროვნების
გამოკვლევა-გაგება თუ ვერ ხერხდება, მაშინ ჰუქმი ქვეყნის მიხედვით გაიცემა, რასაც
„ისთისაბუ’დ-დარ“-ი ეწოდება.
3- ასევე, ხორცის ყიდვის დროს მისი
გამოკვლევა, დარულ-ქუფრში მცხოვრები მურთადის მონანიებისკენ მოპატიჟების გარეშე მოკვლა
და მისი ქონების მითვისების ნებადართულობაც ამ ჰუქმებიდანაა.
ჰანეფის
მიმდევრებმა ქვეყნების განსხვავებულობაზე უამრავი ჰუქმები ააგეს, თუმცა სწავლულთა უმეტესობამ
მათ ჰუქმებს არ დაეთანხმა. ზოგიერთი მათგანი შემდეგია:
·
„დარულ-ჰარბში
საკუთარი ნების შესაბამისად პროცენტის აღება მუბაჰია.“[5] ამ სიტყვების საფუძველზე ზოგიერთმა
სწავლულმა ბანკში ფულის ჩადება და პროცენტის მიღება დაუშვა. ეს აზრი მიუღებელი და უფრო
მეტიც, მცდარი შეხედულებაა.“[6]
·
„დარულ-ჰარბში
რომელიმე მუსლიმი ისეთ რამეს თუ შეასრულებს, რაც სიკვდილით დასჯას მოითხოვს, ეს გაუქმდება.“[7] სწავლულთა უმეტესობა ამის საწინააღმდეგოს
აცხადებს.[8]
·
ქააფირი
ქალი მუსლიმი თუ გახდება და დარულ-ჰარბიდან გადასახლდება, მისი ამ ქმედებით დარულ-ჰარბში
მცხოვრებ ქმარზე გაცილებულად ჩაითვლება. მაშინ, როცა სწავლულთა უმეტესობამ განაცხადა,
რომ სხვაზე დაქორწინება ჰალალი იქნება, როცა ერთი მენსტრუაციის პერიოდი გაივლის ან
თუ ფეხმძიმედაა, ბავშვის გაჩენის შემდეგ. ხოლო, სხვაზე გაყოლამდე მისი მეუღლე მუსლიმი
თუ გახდება და ცოლს დაუბრუნდება, მაშინ წინა ნიქაჰის საფუძველზე ცოლ-ქმრად დარჩებიან.[9]
·
ქვეყნების
განცალკევებით მემკვიდრეობის შეწყვეტა. მაგალითად, დარულ-ისლამში მცხოვრები აჰლი-ქითაბის
ხალხიდან რომელიმე თუ გარდაიცვლება, მისი ახლობელი, რომელიც დარულ-ჰარბში ცხოვრობს
მემკვიდრე ვერ იქნება. სწავლულთა უმეტესობამ კი, თქვა, რომ მემკვიდრე იქნება.[10]
ზოგადად
ჰანეფისტებმა ქვეყნების განსხვავებულობიდან გამომდინარე, არაერთი მიუღებელი ფეთვები
გასცეს.
ქვეყნების
ჰუქმების საკითხი დღესდღეობით ერთ-ერთია იმ საკითხებიდან, რომლითაც ხშირად მანიპულირებენ.
ცდილობენ, რომ ისლამის კანონები ქუფრ კანონებს და განსაკუთრებით სახელმწიფოთა შორის
კანონებს, რომელიც „გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდების“ სახელითაა ცნობილი,
შეუსაბამონ.
სინამდვილეში
კი, ეს ყველაფერი ხორციელდება იმისთვის, რომ სუსტი სუსტად დარჩეს, ძლიერი კი ძლიერად,
რაც მხოლოდ ხალხის მოტყუებაა და მეტი არაფერი. ეს ყველაფერი იმისთვის ხდება, რომ ერთ
დღეს როდესაც მუსლიმები ქააფირების წინააღმდეგ წავლენ, მათ საშუალება ექნებათ, რომ
მუსლიმები საერთაშორისო ხელშეკრულებების დარღვევაში დაადანაშაულონ, რის გამოც მათთვის
შესაბამის სასჯელსაც მოითხოვენ.
ასევე,
კიდევ რითაც ქააფირებს მუსლიმების გზიდან აცდენა და მოტყუება სურთ და რა მეთოდსაც იყენებენ,
ეს არის ისლამის ჰუქმების, განსაკუთრებით კი, ჯიჰადის შესახებ ჰუქმების არასწორი ინტერპრეტაცია.
იმის გამო, რომ ქვეყნების ჰუქმები ჯიჰადის თემასთან მჭიდროდაა დაკავშირებული, შეგვიძლია
ვთქვათ, რომ ეს საკითხი საკმარისად არასწორად განიმარტა. ალლაჰი ყურანში ბრძანებს:
„3/69.
ეწადა ერთ ჯგუფს, ღვთიური წიგნის ხალხს (1) (იუდეველნი და ქრისტიანნი), გადაეცდინეთ
თქვენ (ჭეშმარიტი) გზიდან. მაგრამ ისინი გზიდან ააცდენენ მხოლოდ თავის-თავს და სხვა
ვერავის, და ვერც კი გრძნობენ.“
ამ
ყველაფრის შედეგად, ეგრედ წოდებული წინამძღოლები და უფლებამოსილი პირები აცხადებენ:
„ქვეყანა ორ ნაწილად არ იყოფა. ქააფირების ქვეყნები დარულ-ჰარბად მოიხსენიება მაშინ,
როცა მუსლიმებსა და ამ ქვეყნებს შორის ფიზიკურად ომია. წინააღმდეგ შემთხვევაში კი, ის დარულ-ჰარბი ვერ იქნება.
ქააფირებმა ტერიტორია, რომც აიღონ და იქ თავიანთი კანონები გაატარონ, დარულ-ქუფრი მაინც
ვერ იქნება მანამ, სანამ მუსლიმებს თავიანთი რელიგიური მოვალეობების შესრულება შეეძლებათ.
ასეთი ქვეყანა დარულ-ისლამია, შესაბამისად კი, დარულ-ისლამში ჯიჰადი არ არის.“
ამგვარი
მოსაზრებები მუსლიმების გზიდან აცდენის მცდელობაა და მეტი არაფერი.
[1] ას-სიერუ’ლ-ქებირ: 2/507-508;
[2] ბუხარი.
[3] ფეთხუ’ლ-ბარი, 4/86;
[4] ალ-მუღნი მეა’შ-შერხი’ლ-ქებირ,
10/367-368;
[5] ას-სიიერუ’ლ-ქებირ, 4/1486;
[6] ალ-მუღნი მეა’შ-შერი’ლ-ქებირ, 4/162-163, ან-ნავავი,
ალ-მეჯმუ: 9/391-392; აშ-შაფიი, ალ-უმ: 7/357-358; ალ-ბაჰვეთი, ქეშშააფუ’ლ-ქინა:
3/271;
[7] ას-სიიერუ’ლ-ქებირ: 5/1851;
[8] ალ-უმ: 7/356-359;
[9] იბნუ’ლ-ყაიიმ, აჰქამუ აჰლი’ზ-ზიმმე:
1/363-364;
[10] იბნუ’ლ-ყაიიმ, აჰქამუ აჰლი’ზ-ზიმმე:
2/444;
