დარულ-ქუფრი ნაწილებად იყოფა. ყველა ნაწილს ერთიანად მოიცავს დარულ-ქუფრი ან დარუშ-შირქი. შეგვიძლია შემდეგნაირად დავალაგოთ:
თავიდანვე დარულ-ქუფრის ან შემდეგ
დარულ-ქუფრად გადაქცევის მხრივ
ა)
ასლი დარულ-ქუფრი: ქვეყანა,
რომელიც დარულ-ისლამი არასოდეს ყოფილა. მაგ: იაპონია, ჩინეთის აღმოსავლეთი ნაწილი, ინგლისი, ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკა,
ავსტრალია და სხვა.
ბ)
შემდეგ გადაქცეული დარულ-ქუფრი: ქვეყანა, რომელიც ერთ დროს დარულ-ისლამი იყო,
შემდეგ კი, ქააფირების მიერ დაპყრობის შედეგად დარულ-ქუფრად გადაიქცა. მაგ: ანდალუსია
(ესპანეთი და პორტუგალია), პალესტინა, ერთ დროს ოსმალეთის ქვეშ მყოფი აღმოსავლეთ ევროპის
ქვეყნები, რუმინეთი, ბულგარეთი, იუგოსლავია, საბერძნეთი, ალბანეთი და სხვა.
გ)
დარუ’რ-რიდდა: ეს
არის დარულ-ქუფრის ერთ-ერთი განშტოება. ქვეყანა, სადაც ერთ დროს დარულ-ისლამი იყო,
შემდეგ კი მურთადების[1] მიერ დაპყრობისას ქუფრი კანონი
დაკანონდა. მაგალითად, დღეს არსებული ეგრედ წოდებული „ისლამური ქვეყნები“ ამ კლასისაა.
არაბეთის ქვეყნებიც მათ შორისაა. ამ ქვეყნების უმეტესობა ჯვაროსნების გავლენის ქვეშ
მოექცა. ჯვაროსნებმა ამ ქვეყნებში ადამიანისეული კანონები დაამკვიდრეს, მათი წასვლის
შემდეგ თანამდებობები ადგილობრივმა მურთადებმა გადაინაწილეს.
დარულ-ქუფრისა
და დარუ’რ-რიდდას შორის ზოგიერთი განსხვავებული ჰუქმი არსებობს. ალ-მავერდი თავის წიგნში[2] ამაზე საუბრობს.
აქვე
გვინდა, რომ ერთ საკითხზე ყურადღება გავამახვილოთ: ჩვენს წიგნებში[3] ამ ქვეყნებს მოვიხსენიებთ, როგორც
„მუსლიმების ქვეყანა“, ამით არ ვგულისხმობთ იმას, რომ ეს ქვეყნები დარულ-ისლამია. პირიქით,
ეს ქვეყნები ქუფრისა და რიდდას ქვეყნებია. „მუსლიმების ქვეყანა“ და „დარულ-ისლამი“
ერთიდაიგივე არ არის. ამ ქვეყნებში მყოფი ქააფირი მმართველების წინააღმდეგ ჯიჰადი,
მუსლიმებისთვის ფარძი ‘აინია.
დარულ-ისლამთან არსებული ურთიერთობის
მხრივ დარულ-ქუფრის ნაწილები
ა)
დარულ-ჰარბ: ქვეყანა,
რომელსაც დარულ-ისლამთან არც მშვიდობიანი და არც ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულება არ
აქვს. თუმცა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ აქტიური ომი პირობაა იმისათვის, რომ ეს სახელწოდება
მიიღოს. ამ სახელწოდებისთვის მშვიდობის ხელშეკრულების არარსებობაც საკმარისია. ეს მიანიშნებს
იმაზე, რომ მუსლიმების სურვილისამებრ ამ ქვეყნის ხალხთან ომი დაშვებულია, რის გამოც
ქვეყანას დარულ-ჰარბი ეწოდება.
ბ)
დარულ-აჰდ: ქვეყანა,
რომელსაც დარულ-ისლამთან მშვიდობიანი ხელშეკრულება და ცეცხლის შეწყვეტის ზავი აქვს
დადებული. ქალაქ მექქას მდგომარეობის მსგავსად, რომელიც ჰიჯრით 6-8 წლებში ჰუდეიბიას
შეთანხმებიდან მექქას აღებამდე იყო დადებული.
ქააფირებთან
ბრძოლის შეწყვეტა და ზავის დადება მისაღებია მაშინ, როდესაც მუსლიმები დასუსტებულები
არიან და ზავის დადებით სარგებელი უფრო მეტია, ვიდრე ზიანი. როგორც აიათშია გადმოცემული:
„47/35.
მაშ, არ დაკარგოთ სიმამაცე და ისე არ მოუხმოთ ზავისკენ, როცა თქვენ ხართ აღმატებულნი...“
ვინაიდან,
ალლაჰმა ფარძად დაგვიწესა ქააფირებთან ბრძოლა მანამ, სანამ რელიგია მთლიანად ალლაჰის
არ გახდება. მათთან ზავის დადება კი, მხოლოდ საჭირო დროსაა ნებადართული.
„9/5.
ხოლო როცა გაივლის ნაკრძალი თვეები, დახოცეთ წარმართები. სადაც წააწყდებით...“
„8/39.
და შეებრძოლეთ მაგათ იქამდე, სანამ არ გაქრება ცდუნება (1) (წარმართება, მრავალღმერთიანობა)
და არ იქნება სარწმუნოება მთლიანად ალლაჰისა (2) (მხოლოდ ერთღმერთიანობა, მონოთეიზმი,)...“
ზავის
დადება მხოლოდ მუსლიმ იმამს ან მის წარმომადგენელს შეუძლია. იქიდან გამომდინარე, რომ
დღესდღეობით ამგვარი იმამი არ მოიძებნება, ქააფირი მმართველების მიერ ქვეყნებს შორის
დადებული ზავები და შეთანხმებები არარსებულად ითვლება, რადგან შარიათის მიხედვით, შეთანხმების
უფლების არ მქონე პიროვნებამ დადო ზავი. ამგავრი შეთანხმებები არ მიიღება და მოქმედათ
არ ითვლება.
